علت سوزش ادرار چیست؟ تشخیص و درمان فوری سوزش ادرار
سوزش ادرار یا دیسوریا (Dysuria) هنگامی رخ می‌دهد که فرد زمان دفع ادرار احساس سوزش و ناراحتی دارد. اگرچه بیماری‌های مختلفی باعث بروز احساس سوزش در دفع ادرار می‌شوند، تعداد خانم‌هایی که از این مشکل شکایت می‌کنند، بیشتر از آقایان است. شاید بپرسید چرا سوزش هنگام ادرار کردن به وجود می‌آید؟ چه روش‌هایی برای درمان سوزش ادرار وجود دارند؟ چگونه سوزش ادرار را از بین ببریم؟ آیا با درمان‌های خانگی می‌توان این بیماری را رفع کرد؟
در این مقاله از مجله سلامت کیوان به سؤالات رایج شما پاسخ خواهیم داد. همراه ما باشید.
سوزش ادرار چیست؟
دیسوریا یا سوزش ادرار، درد یا ناراحتی و سوزش در هنگام ادرار کردن است. سوزش ادرار به این معنی نیست که چندین بار ادرار می کنید (تکرر ادرار)، اگرچه تکرر ادرار اغلب همراه با سوزش ادرار اتفاق می‌افتد. سوزش ادرار می‌تواند نشانه یا علامت مشکلی در سلامتی شما باشد.
چه کسانی به سوزش ادرار مبتلا می‌شوند؟
مردان و زنان در هر سنی ممکن است ادرار دردناکی را تجربه کنند. این عارضه در زنان شایع‌تر است. عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) معمولاً با سوزش ادرار همراه است. عفونت ادراری در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد.
سایر افرادی که در معرض خطر ابتلا به سوزش ادرار هستند عبارتند از:
- زنان حامله.
- مردان و زنان مبتلا به دیابت.
- مردان و زنان مبتلا به هر نوع بیماری مثانه.
علائم سوزش ادرار چیست؟
دیسوریا که با درد، سوزش و خارش مجرای ادراری همراه است، گاهی از سوی بیمار با دفع خون اعلام می‌شود. این نکته وجود دارد که علائم دیسوریا تنها در مجاری ادراری درک شود. اما افرادی هم هستند که احساس سوزش در ادرار را در مجاری ادراری و ادرار احساس می‌کنند. در برخی موراد این بیماری به می‌تواند به حدی دردناک باشد که فرد بیمار نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد. درد ناشی از
این سؤال که علائم دیسوریا چیست، به علت اصلی ایجادکننده سوزش و خارش هنگام دفع ادرار برمی‌گردد. بیماری‌های مختلفی وجود دارند که بر اساس عفونی یا غیرعفونی بودن آنها تقسیم می‌شوند. در نتیجه فرد با توجه به اندامی از بدنش که دچار بیماری شده، علاوه بر دیسوریا با علائمی مانند تب و لرز یا روابط جنسی دردناک مواجه می‌شوند. بنابراین باید در گام بعدی به عللی بپردازیم که باعث ایجاد سوزش هنگام دفع ادرار می‌شوند.
سوزش ادرار به دلیل بیماری‌های عفونی
سوزش ادرار یکی از علائم شایع بیماری‌های عفونی است. بیماری‌های عفونی معمولاً در مثانه یا مجرای ادراری رخ می‌دهد. در صورتی که فرد به بیماری‌های عفونی مختلف مبتلا شود، علائم مختلفی مانند تب، احساس نیاز به دفع ادرار، تکرر ادرار، ادرار بدبو یا با بوی بیشتر، مشاهده خون در ادرار و درد پهلوها روبه‌رو خواهد شد. خانم‌هایی که به علت عفونت واژن به سوزش هنگام ادرار دچار می‌شوند، ممکن است شاهد تغییر در رنگ و بوی ترشحات واژن باشند.
این در حالی است که عفونت‌های مقاربتی مانند اچ پی وی، زگیل تناسلی، تبخال تناسلی، سوزاک و کلامیدیا هم باعث بروز علائمی مانند خارش، سوزش، تاول یا زخم، ترشح غیرطبیعی، التهاب و تحریک می‌شوند.
علت سوزش ادرار چیست؟
علل مختلفی وجود دارند که باعث می‌شوند مردان و زنان دیسوریا را تجربه کنند. عفونت‌های ادراری دلیل عمده بروز سوزش و خارش ادرار در زنان می‌شود. اما دلیل اصلی این علائم در مردان، مشکلات مربوط به پروستات، کلیه و مجاری ادراری است.
اگر بخواهیم به صورت تیتروار به علل ایجادکننده سوزش ادرار اشاره کنیم، می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم.
- عفونت یا التهاب پروستات.
- بیماری‌های مقاربتی.
- عمل خود ارضایی.
- مصرف صابون، عطر و سایر محصولات بهداشتی شخصی.
- تحریک‌های شیمیایی ناشی از استعمال کرم‌های موضعی.
- تنگی مجرای ادرار.
- عفونت مجرای ادرار.
- عفونت دستگاه ادراری.
- التهاب واژن.
- عفونت قارچی واژن
- مصرف داروها (مواردی که باعث تحریک مثانه می‌شوند.
- بیماری اورتریت.
- التهاب یا عفونت در غده پروستات.
- شست و شوی دائمی ناحیه تناسلی با مواد شوینده.
بیشتر بخوانید:
چه عواملی احتمال ابتلا به سوزش ادرار را افزایش می‌دهند؟
برخی عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. در اینجا به رایج‌ترین و مهم‌ترین این عوامل اشاره می‌کنیم:
- جنسیت: سوزش ادرار در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد زیرا مجاری ادرار زنان به واژن و مقعد نزدیک‌ترند و احتمال جذب عفونت بیشتری وجود دارد.
- دیابت: بیماران دیابت معمولا دچار ضعف سیستم ایمنی هستند که باعث ریسک بالاتری از عفونت نسبت به بقیه است.
- بزرگ شدن پروستات: این اتفاق باعث می‌شود که مثانه به طور کامل تخلیه نشود و احتمال عفونت را بالا می‌برد.
- سنگ کلیه: مشکل سنگ کلیه نیز مانع خروج ادرار به طور کامل شده و ریسک عفونت را بالا می‌برد.
- بارداری: در دوران بارداری عواملی مثل فشار رحم، افزایش قند موجود در ادرار و قلیایی شدن ادرار احتمال ابتلا به عفونت را بالا می‌برند.
- کاتتر یا سوند: این وسیله‌ها اگر به شکل طولانی مدتی در دستگاه تناسلی استفاده شود احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
- عفونت واژن: عفونت واژن می‌تواند ریسک سوزش ادرار ا افزایش دهد.
- افزایش سن: با افزایش سن سیستم ایمنی ضعیف‌تر شده و همین امر بدن را در معرض بیماری‌ها و عفونت‌ها قرار می‌دهد.
تشخیص سوزش ادرار
هنگامی که فرد علائم مربوط به سوزش ادرار را مشاهده می‌کند، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه نماید. در این حالت پزشک پرونده پزشکی بیمار را مطالعه می‌کند. معمولاً پزشک اورولوژیست با بررسی علائم فیزیکی بیمار به‌راحتی علت سوزش ادرار را تشخیص خواهد داد.
پس از آن شرح حال بیمار به پزشک اورولوژیست کمک خواهد کرد که عفونی یا غیرعفونی بودن بیماری را تشخیص دهد. زیرا ریشه اصلی بروز علائم سوزش هنگام ادرار کردن به پزشک کمک می‌کند که از پزشکان حوزه‌های تخصصی دیگر مانند متخصصان زنان و زایمان، اورولوژی، بیماری‌های عفونی و جراحان عمومی برای درمان کامل بیماری کمک بگیرد.
مهم‌ترین آزمایشی که به تشخیص پزشک می‌کند، تست ادرار است. علاوه بر این آزمایش خون هم تجویز می‌شود زیرا به واسطه آن فاکتورهایی در خون مانند گلبول‌های سفید و قرمز یا میزان باکتری‌ها بررسی می‌شوند. تعیین نوع عامل عفونی در خون می‌تواند در تجویز آنتی‌بیوتیک‌های مشخص کمک‌کننده باشد. این در حالی است که برای تشخیص بیماری‌های عفونی دیگری مانند زگیل تناسلی یا عفونت واژن از تست‌های دیگری مانند تست HPV و معاینه لگن و مواردی دیگر استفاده می‌کنند.
اگر پزشک از ابتلای بیمار به عفونت باکتریایی اطمینان داشته باشد، روند درمان با تجویز داروهای درمان‌کننده عفونت مورد توجه قرار خواهد گرفت و فرد حتی قبل از بازگشت به منزل، نتایج مصرف داروها را مشاهده خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
- علت و درمان تنگی واژن و عدم دخول چیست؟
- تشخیص زگیل تناسلی و انواع تست زگیل تناسلی
- تست پاپ اسمیر چیست و چگونه انجام می شود؟
- کم آبی بدن چیست؟ هر آنچه در مورد کم آبی باید بدانید
- سرطان مثانه چیست؟ علائم و بهترین درمان سرطان مثانه
- مراکز نمونه برداری HPV در تهران؛ هزینه تست HPV در تهران
روش‌های درمان سریع سوزش ادرار
اولین کار برای درمان سوزش ادرار ، تشخیص علت بیماری است. همانطور که گفتیم عوامل عفونی و غیرعفونی باعث بروز این بیماری می‌شود. تشخیص عامل بیماری‌زا باعث می‌شود که پزشکان داروهای خاصی را تجویز کنند. برای مثال برای درمان سوزش ادرار که با عفونت واژن همراه باشد داروهایی تجویز می‌شود که با سوزش ادرار ناشی از زگیل تناسلی یا عفونت مثانه متفاوت هستند.
با این وجود نمونه‌ای از داروهایی که برای درمان دیسوریا عبارتند از:
- آنتی‌بیوتیک مناسب برای عفونت مثانه، پروستات و یا مجاری ادراری
- تغییر رژیم غذایی (پرهیز از نوشیدنی‌های الکل و کافئین‌دار، ادویه‌های تند، غذاهای فرآوری شده و پرپتاسیم)
- آنتی‌بیوتیک‌های درجه دوم (داکسی‌سایکلین، آزیترومایسین)
- آنتی‌بیوتیک‌های درجه سوم (موکسی‌فلوکساسین)
- درمان عفونت قارچی واژن (مترونیدازول، میکونازول و فلوکونازول)
- استروژن برای واژینیت آتروفیک (نوعی عفونت واژن)
- المیرون خوراکی یا داخل مثانه
- اتساع مجرای ادرار زنان
- آلفابلوکرها و داروهای مثانه بیش‌فعال (تولترودین)
- درمان علامتی (فنازوپیریدین، کلسیم گلیسروفسفات و موارد مشابه)
- آمی‌تریپتیلین
- گاباپنتین
- سرترالین
درمان خانگی سوزش ادرار چیست؟
همانطور که قبلا به آن اشاره کریم عوال مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود افراد سوزش ادرار و یا دیسوریا را تجربه کنند. با این‌حال اگر پزشک از ابتلای شما به عفونت‌های باکتریایی اطمینان داشته باشد، درکنار مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک می‌توان از درمان‌های خانگی برای درمان سوزش ادرار استفاده کرد.
باید بگوییم که مواد مختلفی مانند زنجبیل، آبلیمو، جوش شیرین، سرکه سیب، خیار، ماست کم‌چرب و مصرف آب زیاد در درمان خانگی این بیماری اثر قابل توجهی دارند.
بیشتر بخوانید:
- علت درد زیر شکم مردان چیست؟ + درمان درد زیر شکم آقایان
- علت درد زیر شکم زنان چیست؟ آیا درد زیر شکم زنان خطرناک است؟
جمع‌بندی
- سوزش ادرار که با درد، سوزش و خارش مجرای ادراری همراه است. سوزش ادرار اغلب در نواحی اطراف اندام تناسلی و مجاری ادراری احساس می‌شود.
- علائم دیسوریا تنها در مجاری ادراری درک شود. اما افرادی هم هستند که احساس سوزش در ادرار را در مجاری ادراری و ادرار احساس می‌کنند.
- سنگ مثانه، عفونت واژن، التهاب مثانه، تبخال تناسلی، سوزاک، جراحی مجاری ادراری، عفونت کلیه و سنگ کلیه از عوامل ایجادکننده سوزش هنگام ادرار هستند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها یکی از مؤثرترین داروهای درمان‌کننده دیسوریا هستند.
- مصرف آب زیاد، سرکه سیب، زنجبیل، خیار، آبلیمو و ماست از روش‌های درمان سوزش ادرار خانگی هستند.
چرا افراد به سوزش ادرار دچار می‌شوند؟
عوامل عفونی و غیرعفونی مختلف مانند زگیل تناسلی، سنگ کلیه، عفونت پروستات، عفونت مثانه و تبخال تناسلی از عوامل ایجادکننده دیسوریا به شمار می‌روند.
برای سوزش ادرار چی خوبه؟
مصرف آبلیمو، جوش شیرین، سرکه سیب، خیار، ماست کم‌چرب و مصرف آب زیاد در درمان خانگی این بیماری مؤثر هستند.
چرا داروهای تجویزی سوزش ادرار فرق دارند؟
علل متفاوتی باعث بروز دیسوریا می‌شوند. بنابراین داروهای متنوعی که هر کدام از این علت‌ها را رفع می‌کنند، به بیماران تجویز می‌شوند.
