آزمایش ادرار چیست و چه زمانی انجام می شود؟ | آزمایش در منزل

آزمایش ادرار یکی از شایع‌ترین و البته پراهمیت‌ترین آزمایش‌هایی است که افراد باید به صورت دوره‌ای در طول حیات خود بنابر دلایل مختلف انجام دهند. اما آزمایش ادرار چیست؟ آزمایش ادرار چه بیماری‌هایی را تشخیص می‌دهد؟ آزمایش ادرار چه زمانی انجام می‌شود؟ آیا امکان انجام آزمایش ادرار در منزل وجود دارد؟ در این مقاله از مجله سلامت کیوان، قصد داریم به آزمایش ادرار، دلایل ضرورت، هدف آن و همچنین شرایط تست ادرار بپردازیم؛ با ما همراه باشید.

آزمایش ادرار چیست؟

آزمایش ادرار، همانطور که از نامش مشخص است با نمونه‌گیری از ادرار فرد انجام می‌شود. این آزمایش با هدف شناسایی میکروارگانیسم‌ها و عوامل بیماری‌زا صورت می‌گیرد. تست ادرار آزمایشی است که، جنبه‌های بصری، شیمیایی و میکروسکوپی ادرار فرد را بررسی می‌کند.

افراد باید به طور سالانه یک آزمایش کامل از جمله کشت ادرار را انجام دهند. بیماری و عفونت‌های مجاری ادراری از این طریق شناخته می‌شوند. عفونت مجاری ادراری یک بیماری بسیار شایع در میان افراد خصوصاً بانوان است. همچنین لازم به ذکر است که زنان باردار به توصیه پزشک، پیش از تولد نوزاد، باید چندین مرتبه آزمایش کشت ادرار را بنابر احتیاط بیشتر انجام دهند.

پزشک‌ها اغلب از آزمایش ادرار برای غربالگری یا نظارت بر برخی بیماری‌های رایج مانند بیماری کبد، بیماری کلیوی و دیابت و همانطور که اشاره شد؛ برای تشخیص عفونت‌های مجاری ادراری (UTIs) استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

• علائم و روش های درمان سرطان کبد را بشناسید
• شرایط و عوارض پیوند کلیه
• علائم نارسایی کلیه و 3 راه درمان آن

چه آزمایشاتی در آزمایش ادرار گنجانده شده است؟

باید بدانید که تست ادرار شامل چندین آزمایش مختلف است. بسته به علائم فرد، شرایط سلامتی موجود یا وضعیت، پزشک انتخاب می‌کند که کدام آزمایش ادرار برای بیمار ضروری است.⁽¹⁾

به طور کلی، کارشناسان آزمایشگاه، ادرار را از چند جهت بررسی می‌کنند که در ادامه جنبه‌های مختلف آن را برای آشنایی بیشتر شما با آزمایش کشت ادرار نام برده‌ایم.

• رنگ و ظاهر
• یافته‌های شیمیایی
• یافته‌های میکروسکوپی

علت تجویز آزمایش ادرار

پزشکان به دلایل متعددی آزمایش ادرار را برای بیماران تجویز می‌کنند. زیرا نمونه ادرار می‌تواند، بینش‌های زیادی را در مورد سلامت بیمار ارائه دهد. پزشک‌ها اغلب به یک یا چند مورد از دلایل زیر برای افراد آزمایش ادرار را تجویز می‌کنند:

• برای چکاپ کامل بدن به صورت سالیانه برای افراد سالم و چندین بار در سال برای بیماران، تجویز می‌شود.
• اگر علائم و نشانه‌های برخی از بیماری‌ها مانند دیابت یا بیماری کلیوی را تجربه می‌کنید.
• زمانی که پزشک برای تشخیص عفونت ادراری (UTI) این آزمایش را تجویز می‌کند.
• در صورتی که در بیمارستان بستری باشید.
• وقتی که قصد دارید، یک چکاپ مقدماتی برای جراحی انجام دهید.

تفاوت بین آزمایش ادرار و کشت ادرار

آزمایش ادرار می‌تواند شامل چندین آزمایش مختلف، اندازه‌گیری و ارزیابی جنبه‌های مختلف ادرار باشد. باید بدانید که آزمایش کشت ادرار نوعی آزمایش خاص مربوط به تشخیص باکتری‌های ادرار است که به طور جداگانه انجام می‌شود. پزشک هنگام تجویز آزمایش ادرار مشخص می‌کند که بیمار به آزمایش کشت نیز نیاز دارد یا خیر. آزمایش کشت ادرار باکتری‌هایی را که باعث عفونت مجاری ادراری می‌شوند، تشخیص می‌دهد.

علائم عفونت مجاری ادراری (UTI)

• احساس سوزش ادرار
• تخلیه نشدن کامل مثانه
• تیرگی رنگ ادرار
• تکرر ادرار
• درد در قسمت لگن بانوان
• رنگ صورتی یا قرمز ادرار به دلیل وجود خون در ادرار

در صورت مشاهده هرکدام از این علائم، فرد باید به پزشک مراجعه کند. پزشک با توجه به تشخیص خود، داروهای مربوطه از جمله آنتی‌بیوتیک را برای افرادی که به عفونت ادراری مبتلا هستند، تجویز می‌کند.

خطرات آزمایش کشت ادرار

آزمایش کشت ادرار برای افراد خطرناک نیست. این آزمایش هنگامی می‌تواند برای افراد دردناک باشد که آن‌ها به عفونت مجاری ادراری مبتلا بوده و خروج ادرار آنها با درد همراه است. به غیر از این مورد، یعنی نمونه‌گیری ادرار در ظرف‌های مخصوص آزمایشگاه، گاهی پزشک تشخیص می‌دهد آزمایش کشت ادرار از طریق کاتتر انجام شود. در این روش لوله‌ای که برای نمونه‌گیری وارد ناحیه مورد نظر می‌شود، ممکن است برای برخی افراد دردناک باشد. اما باید بدانید که این لوله به مواد روان‌کننده آغشته است و این کار با کمترین درد ممکن صورت می‌گیرد.

بررسی ظاهری آزمایش ادرار

در این نوع تست، یک تکنسین آزمایشگاه ظاهر ادرار را بررسی می‌کند. ادرار به طور معمول شفاف است. ابری بودن یا بوی غیرمعمول می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی مانند ابتلا به بیماری عفونی باشد. پروتئین موجود در ادرار می‌تواند آن را کف‌آلود کند.

وجود خون در ادرار باعث قرمز یا قهوه‌ای شدن آن می‌شود. رنگ ادرار می‌تواند تحت تأثیر چیزی که به تازگی خورده‌اید یا داروهای خاصی که مصرف می‌کنید تغییر کند. برای مثال، چغندر یا ریواس ممکن است ادرار شما را قرمز رنگ کنند.

بیشتر بخوانید: علت تغییر رنگ ادرار چیست؟ هر رنگ ادرار نشانه چیست؟

آزمایش ادرار برای تشخیص اعتیاد

از ادرار می‌توان برای آزمایش اعتیاد به مواد مخدر استفاده کرد. با آزمایش ادرار می‌توان اعتیاد به مواردی مانند الکل، آمفتامین‌ها، بنزودیازپین‌ها، حشیش، کوکائین و مواد افیونی مانند متادون را تشخیص داد. هر کدام از این مواد مخدر با توجه به ویژگی‌های خود تا مدت مشخصی در ادرار باقی خواهد ماند.

تست دیپ استیک در آزمایش ادرار

در تست دیپ استیک، یک چوب نازک پلاستیکی با نوارهایی از مواد شیمیایی روی آن در ادرار قرار می‌گیرد. نوارهای شیمیایی در صورت وجود مواد خاص یا اگر سطح آنها بالاتر از حد معمول باشد، تغییر رنگ می‌دهند. این نوع تست ادرار موارد زیر را بررسی می‌کند:

• اسیدیته (pH): سطح pH، میزان اسید در ادرار را نشان می‌دهد و می‌تواند نشان‌دهنده اختلال کلیه یا دستگاه ادراری باشد.
• غلظت: اندازه‌گیری غلظت نشان می‌دهد که ذرات، چقدر در ادرار شما متمرکز هستند. غلظت بالاتر از حد معمول اغلب در نتیجه عدم نوشیدن مایعات کافی است.
• پروتئین: سطح پایین پروتئین در ادرار، معمولی است. افزایش اندک پروتئین در ادرار معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست، اما مقادیر بیشتر ممکن است نشان‌دهنده مشکل کلیوی باشد.
• قند: مقدار قند (گلوکز) در ادرار معمولاً خیلی کم است و قابل تشخیص نیست. هر گونه تشخیص قند در این آزمایش معمولاً نیاز به آزمایش بعدی برای دیابت دارد.
• کتون‌ها: هر مقدار کتون که در ادرار شما شناسایی شود می‌تواند نشانه دیابت باشد و نیاز به آزمایشات بعدی دارد.
• بیلی روبین: بیلی روبین محصولی از تجزیه گلبول‌های قرمز است. معمولاً بیلی روبین در خون حمل می‌شود و به کبد شما می‌رود، سپس از آنجا خارج و به بخشی از صفرا تبدیل می‌شود. بیلی روبین در ادرار ممکن است نشان‌دهنده یرقان، زردی نوزاد و آسیب یا بیماری کبد باشد. بیشتر بخوانید: درمان زردی نوزاد در منزل با فتوتراپی
• نیتریت‌ها یا لکوسیت استراز (محصول گلبول‌های سفید خون): وجود این مواد در ادرار ممکن است نشان‌دهنده عفونت دستگاه ادراری باشد.
• خون: وجود خون در ادرار نیاز به آزمایش بیشتری دارد. ممکن است نشانه آسیب کلیه، عفونت کلیه، سنگ کلیه یا مثانه، سرطان کلیه، سرطان مثانه یا اختلالات خونی باشد.

بررسی میکروسکوپی آزمایش ادرار

بررسی میکروسکوپی گاهی اوقات به عنوان بخشی از آزمایش ادرار انجام می‌شود، این آزمایش شامل مشاهده قطرات ادرار در زیر میکروسکوپ است. اگر هر یک از سطوح زیر بالاتر از حد متوسط باشد، ممکن است به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشید:

• گلبول‌های سفید ممکن است نشانه عفونت باشد.
• گلبول‌های قرمز خون ممکن است نشانه‌ای از بیماری کلیوی، اختلال خونی یا بیماری زمینه‌ای دیگری مانند سرطان مثانه باشد.
• باکتری‌ها، مخمرها یا انگل‌ها می‌توانند نشان دهنده عفونت باشند.
• گچ‌ها (پروتئین‌های لوله‌ای شکل) می‌توانند نتیجه اختلالات کلیوی باشند.
• کریستال‌هایی که از مواد شیمیایی در ادرار تشکیل می‌شوند ممکن است نشانه سنگ کلیه باشند.

آزمایش ادرار در منزل

امروزه و پس از شیوع ویروس کرونا در جهان، بسیاری از خدمات از جمله خدمات پزشکی در بستر آنلاین و در منزل قابل انجام شد. آزمایشگاه تخصصی ویروس شناسی کیوان نیز از اولین مراکز بهداشتی بود که از ابتدای شیوع کرونا به انجام تست کرونا در منزل با بالاترین دقت و کیفیت پرداخت. حالا نیز شما می‌توانید همه آزمایشات از جمله آزمایش ادرار را در خانه خود بدهید و دیگر نگران رفت و آمد در محیط‌های آلوده آزمایشگاهی نباشید. جهت ثبت درخواست رایگان تست ادرار در منزل روی دکمه زیر کلیک کنید.

نتیجه‌گیری

• آزمایش ادرار یکی از شایع‌ترین و البته پراهمیت‌ترین آزمایش‌هایی است که افراد باید به صورت دوره‌ای انجام دهند.
• آزمایش ادرار شامل چندین آزمایش مختلف می‌شود.
• آزمایش کشت ادرار شامل تشخیص باکتری‌هایی شده که منجر به بیماری عفونت ادراری در افراد و مخصوصاً بانوان می‌شوند.
• افراد باید به طور سالانه یک آزمایش کامل چکاپ بدن از جمله آزمایش ادرار برای تشخیص سلامتی و بیماری‌های احتمالی انجام دهند.
• زنان باردار در دوران بارداری با توجه به تشخیص پزشک باید چندین مرتبه آزمایش ادرار انجام دهند.
• امکان انجام آزمایش ادرار در منزل نیز وجود دارد که می‌توانید از همینجا درخواست دهید.

مطالب مرتبط:

• انواع دیالیز کلیه و عوارض آن
• علت بی اختیاری ادرار و 7 روش درمان قطعی
• علت تغییر رنگ ادرار چیست؟ هر رنگ ادرار نشانه چیست؟
• 10 آزمایشگاه خوب تهران؛ لیست بهترین آزمایشگاه ها