عفونت واژینال یا واژن چیست و چگونه درمان می‌شود؟
عفونت واژینال و فرج می‌تواند علائمی مانند درد، خارش و ترشحات غیرمعمول واژن ایجاد کند. حدود ۷۵ درصد از زنان در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار عفونت واژینال می‌شوند. دریافت مشاوره پزشکی به محض مشاهده مشکل می‌تواند به خلاص شدن سریع از شر عفونت و جلوگیری از عوارض آن کمک کند. اما علل عفونت واژن چیست و درمان آن چگونه است؟ در این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به پاسخ این سوالات بپردازیم.
عفونت واژینال چیست؟ نگاهی دقیق
عفونت‌های واژینال می‌توانند در اثر رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها یا ویروس‌هایی در داخل و اطراف واژن و فرج (ناحیه اطراف واژن) ایجاد شوند. برخی از این موارد به طور معمول، بدون ایجاد مشکل در واژن شما زندگی می‌کنند. اما اگر شرایط طبیعی سالم در واژن شما مختل شود، می‌توانند خارج از حد کنترل شده رشد کنند. مواردی که ممکن است باعث این امر شود و سلامت واژن در خطر باشد عبارتند از: دوش واژینال (شستن واژن)، مصرف آنتی بیوتیک، استفاده از تامپون و برخی از انواع روش‌های پیشگیری از بارداری.
محصولاتی مانند صابون، استفاده از وان حمام، محصولات بهداشتی، و شوینده‌ها نیز می‌توانند پوست حساس اطراف فرج و واژن را تحریک کنند. این امر ممکن است فقط علائمی مانند خارش ایجاد کند، اما گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد عفونت دستگاه تناسلی زنان نیز شود. سایر عفونت‌های فرج از راه جنسی منتقل می‌شوند، به این معنی که در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با فرد آلوده، می‌توانید به آنها مبتلا شوید.
بیشتر بخوانید:
علائم عفونت واژینال چیست؟
بسته به نوع عفونت واژینال، ممکن است علائم شما متفاوت باشد. اما همیشه باید علائم عفونت واژن را جدی بگیرید. با این‌حال برخی از رایج ترین علائم عفونت واژن به شرح زیر می‌باشد:
- خارش یا درد در داخل یا اطراف واژن شما (خارش واژن)
- درد هنگام رابطه جنسی(رابطه جنسی دردناک)
- درد هنگام دفع ادرار
- درد در قسمت پایین شکم (شکم) یا لگن (درد زیر شکم زنان)
- خونریزی بین قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی
- زگیل یا زخم در اطراف فرج شما (زگیل تناسلی)
- ترشح غیرمعمول از واژن شما، که می‌تواند به شکل غلیظ و سفید مانند باشد. (ترشحات واژن)
- نتوانی در کنترل ادرار (بی اختیاری ادرار)
شما می توانید بسیاری از این علائم مانند خارش را بدون داشتن عفونت داشته باشید. همچنین داشتن مقداری ترشح از واژن طبیعی است. مقدار و قوام این ترشحات می‌تواند در طول سیکل قاعدگی، با افزایش سن، مصرف قرص‌های ضد بارداری یا باردار شدن، تغییر کند. اما یک تغییر غیرطبیعی و غیرقابل توضیح در ترشحات واژن، همراه با علائم دیگر، می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.
اگر فکر می‌کنید ممکن است عفونت واژن داشته باشید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. همچنین اگر فکر می‌کنید ممکن است به عفونت مقاربتی (STI) مبتلا باشید، می‌توانید مستقیماً با یک درمانگاه تناسلی (GUM) یا کلینیک سلامت جنسی مراجعه کنید.
تشخیص عفونت واژینال چگونه است؟
پزشک یا پرستار از شما در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سؤال خواهد کرد. گاهی این کافی است تا پزشک شما متوجه مشکل شود. آنها همچنین ممکن است بخواهند ناحیه تناسلی شما را بررسی کنند و معاینات لگن را انجام دهند. قبل از اینکه پزشک یا پرستار شما را معاینه کند، باید اعلام رضایت کنید.
در طول معاینه، پزشک ابتدا به فرج شما (ناحیه اطراف واژن) نگاه می‌کند. سپس از ابزاری به نام اسپکولوم(speculum) برای باز کردن آرام واژن یا دستگاه تناسلی زنان استفاده می‌کنند و به آنها اجازه می‌دهد تا داخل واژن را ببینند و معاینه کنند. آنها ممکن است نمونه‌ای از ترشحات یا سلول‌های واژن شما نمونه برداری کنند. این نمونه‌ها برای آزمایش‌ها بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.
برای بررسی اینکه آیا باردار هستید یا برای رد عفونت دستگاه ادراری و اطمینان از بهداشت زنان، پرستار یا پزشک ممکن است از شما بخواهد که نمونه ادرار بگیرید.
انواع عفونت واژینال چیست؟
در اینجا مروری کوتاه بر برخی از رایج ترین انواع عفونت واژینال داریم، شما می‌توانید در مجله سلامت کیوان به صورت مقاله‌های جداگانه درباره هریک از آنها مطالعه فرمایید.
واژینوز باکتریایی (BV)
واژینوز باکتریایی یک عفونت ناشی از رشد بیش از حد باکتری‌هایی است که به طور معمول در واژن شما زندگی می‌کنند. این نوع از عفونت واژینال شایع ترین نوع در بین دیگر عفونت‌ها است. حدود نیمی از افرادی که به آن مبتلا می‌شوند هیچ علامتی ندارند، اما در برخی موارد ممکن است، ترشحات نازک خاکستری یا سفید با بوی ماهی داشته باشید. معمولاً با این عفونت هیچ گونه درد، خارش یا تحریکی نخواهید داشت. حدود ۲۹٪ تا ۵۰٪ از زنان در دوران باروری به این وضعیت مبتلا می‌شوند.
BV زمانی ایجاد می‌شود که شرایط طبیعی واژن شما تغییر کند. عفونت BV یک عفونت مقاربتی (STI) نیست، اما فعال بودن از نظر جنسی احتمال خطر شما به این عارضه را افزایش دهد. موارد دیگری که می‌تواند خطر ابتلا شما به BV را افزایش دهد عبارتند از: استفاده از محصولات بهداشتی واژن مانند دوش و دئودورانت، داشتن دستگاه ضد بارداری داخل رحمی مسی (IUD) و سیگار کشیدن.
در برخی موارد واژینوز باکتریایی گاهی اوقات می‌تواند خود به خود از بین برود، اما ممکن است متوجه شوید که دوباره عود می‌کند. پزشک شما می‌تواند مرف برخی آنتی بیوتیک‌ها را برای کمک به خلاص شدن از شر آن تجویز کند.
آشنایی با عفونت کلامیدیا
عفونت کلامیدیا شایع ترین STI گزارش شده در بانوان است. کلامیدیا ناشی از نوعی باکتری است. اگر به این عارضه مبتلا شوید ممکن است متوجه ترشحات بیشتر از حد طبیعی و خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی شوید. همچنین ممکن است در حین رابطه جنسی یا هنگام دفع ادرار (ادرار کردن) دچار درد شوید.
اگر کلامیدیا درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند ناباروری، درد مزمن لگنی ناشی از بیماری التهابی لگن و مشکلات در دوران بارداری شود. همچنین بهتر است بدانید بیماری کلامیدیا به راحتی با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. در صورت ابتلا به کلامیدیا به شما توصیه می‌شود که به یک کلینیک سلامت جنسی مراجعه کنید.
تب خال ناحیه تناسلی
تبخال تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود که معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. طبق بیانیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، همه افراد مبتلا به تبخال تناسلی علائمی ندارند، اما در برخی موارد ابتلا به تبخال تناسلی می‌تواند باعث ایجاد تاول‌های دردناک در اطراف ناحیه تناسلی شما شود.
پزشک می‌تواند به شما در مورد روش‌های درمانی که می‌توانید برای کمک به هر درد و تشویق تاول‌ها برای بهبودی انجام دهید، توصیه کند. این توصیه‌ها شامل تمیز کردن ناحیه آسیب دیده با آب یا نمک و استفاده از ژل بی‌حس کننده ملایم است. آنها همچنین ممکن است درمان با داروهای ضد ویروسی را برای کمک به پاک کردن تاول‌ها توصیه کنند.
اگرچه تاول‌ها بهبود می‌یابند، اما نمی‌توانید از شر خود ویروس خلاص شوید. هنگامی که شما آلوده شدید، این ویروس در بدن شما باقی می‌ماند. در صورت فعال شدن مجدد ویروس، علائم شما ممکن است دوباره شعله‌ور شوند، اگرچه درصورتی که دوباره به آن مبتلا شوید معمولاً بد نیستند. موارد مختلفی ممکن است باعث تشدید بیماری شود، از جمله بیماری، استرس، سیگار کشیدن و نوشیدن الکل.
عفونت سوزاک Gonorrhea
عفونت واژینال سوزاک یک بیماری مقاربتی است که توسط باکتری ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما در صورت بروز، معمولاً ظرف 10 روز پس از آلوده شدن ظاهر می‌شوند. در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است ترشحات واژن بیشتر از حد طبیعی باشد و در ناحیه زیر شکم درد داشته باشید. همچنین ممکن است هنگام دفع ادرار درد داشته باشد و ممکن است بین دوره‌های قاعدگی خونریزی داشته باشید.
اگر سوزاک درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی مانند ناباروری و درد مزمن لگن ناشی از بیماری التهابی لگن ایجاد کند. سوزاک با مصرف برخی آنتی بیوتیک‌ها درمان می‌شود. معمولاً برای درمان سوزاک بهتر است به یک پزشک متخصص زنان و یا یک کلینیک سلامت جنسی مراجعه کنید.
عفونت واژینال برفک چیست؟
برفک واژن یا Vaginal thrush یک عفونت واژینال قارچی است که می‌تواند باعث خارش، درد و سوزش در اطراف فرج شما شود. همچنین در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است ترشحات غلیظ و سفید رنگ واژینال داشته باشید (کمی شبیه پنیر کوتیج)، و همچنین ممکن است در حین داشتن رابطه جنسی یا دفع ادرار احساس درد داشته باشد.
برخی عوامل ممکن است شما را بیشتر در معرض ابتلا به برفک دهان قرار دهند، از جمله اگر باردار هستید، اگر دیابت دارید و مصرف برخی از انواع آنتی بیوتیک‌ها. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از صابون، دوش واژینال یا محصولات بهداشتی در اطراف ناحیه تناسلی شما و پوشیدن لباس‌های تنگ ممکن است باعث تحریک آن شود یا علائم آن را بدتر کند. این بیماری می‌تواند از طریق رابطه جنسی نیز ایجاد شود.
عفونت واژینال برفک را می‌توان با کرم‌های ضد قارچ که در واژن قرار می دهید درمان کرد. شما می‌توانید این داروها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. اما اگر باردار هستید، باید بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید و درباره مصرف داور و یا کرم‌های ضد قارچ مشورت کنید.
تریکومونیازیس Trichomoniasis
عفونت واژینال تریکومونیازیس یک بیماری مقاربتی است که توسط یک انگل به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود. بیش از نیمی از افراد مبتلا به تریکومونیازیس هیچ علامتی از این بیماری را ندارند. با این‌حال اگر به این بیماری مبتلا شوید، احتمالاً ترشحات واژن زرد یا سفید، بدبو و کف آلود خواهید داشت. همچنین ممکن است در حین ادرار کردن، کمی درد و خارش در اطراف فرج داشته باشید.
با اجتناب از صابون و ژل دوش در ناحیه تناسلی و محصولات بهداشتی تناسلی، می‌توانید خطر ابتلا به عفونت واژینال مانند برفک دهان و واژینوز باکتریایی را کاهش دهید. زیرا این محصولات می‌توانند واژن شما را تحریک کنند. همچنین مهم است که به طور مداوم از دوش واژینال استفاده نکنید زیرا این امر می‌تواند بر باکتری‌های طبیعی که در واژن شما زندگی می‌کنند تأثیر بگذارد.
عوارض عفونت واژینال را جدی بگیرید
عفونت واژینال یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان است. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC): عفونت‌های واژینال می‌توانند باعث ناراحتی قابل توجهی شوند، اما معمولاً با درمان مناسب قابل درمان هستند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب عفونت‌های واژینال می‌تواند از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. اما در ادامه از شایع‌ترین عوارض واژینال صحبت خواهیم کرد.
شایع‌ترین عوارض عفونت فرج یا واژینال عبارتند از:
- انتشار عفونت به اندام‌های دیگر: عفونت واژینال می‌تواند به اندام‌های مجاور مانند لوله‌های فالوپ و رحم گسترش یابد و منجر به بیماری‌های التهابی لگن (PID) شود. PID می‌تواند به ناباروری، بارداری خارج از رحم و درد مزمن لگن منجر شود.
- افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی (STIs): عفونت واژینال می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند HIV و هپاتیت را افزایش دهد.
- مشکلات بارداری: عفونت واژینال درمان نشده می‌تواند خطر سقط جنین، زایمان زودرس و عفونت نوزاد را افزایش دهد.
- درد مزمن: برخی از عفونت‌های واژینال می‌توانند باعث درد مزمن لگن شوند که کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- مشکلات روانی: عفونت واژینال و عوارض مرتبط با آن می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود.
- مشکلات ادراری: عفونت واژینال می‌تواند به مجرای ادرار نیز گسترش یابد و باعث عفونت ادراری شود.
- مشکلات پوستی: خارش و التهاب شدید در ناحیه تناسلی می‌تواند منجر به ترک خوردگی پوست، زخم و عفونت‌های پوستی شود.
دلایل و علل عفونت واژینال چیست؟
عفونت‌های واژینال از شایع‌ترین مشکلات بهداشتی در زنان به شمار می‌روند؛ همچنین، می‌توانند تأثیرات قابل توجهی بر روی زندگی افراد بگذارند. اما در ادامه چند دلیل که از عوامل ایجاد عفونت واژینال است را برای شما معرفی می‌کنیم تا مراقب سلامت خود باشید.
دلایل شایع عفونت واژینال عبارتند از:
- عدم تعادل باکتریایی: رشد بیش از حد باکتری‌های مضر مثل Gardnerella vaginalis که باعث باکتریال واژینوز می‌شود.
- عفونت‌های قارچی (کاندیدیاز): رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکانس به دلیل تغییرات در pH واژن یا سیستم ایمنی ضعیف.
- عفونت‌های منتقله از راه جنسی (STIs): مانند کلامیدیا، گنوره، هرپس یا HPV که می‌توانند عفونت‌های واژنی ایجاد کنند.
- ناراحتی‌های هورمونی: تغییرات هورمونی به‌ویژه در دوران بارداری، یائسگی یا استفاده از قرص‌های ضدبارداری می‌تواند باعث حساسیت بیشتر واژن به عفونت‌ها شود.
- عدم رعایت بهداشت مناسب: استفاده از لباس‌های تنگ یا ناپاک، استفاده از محصولات بهداشتی معطر یا شستن بیش از حد می‌تواند به ایجاد عفونت‌های واژنی منجر شود.
- استرس یا ضعف سیستم ایمنی: استرس مزمن و سیستم ایمنی ضعیف می‌توانند بدن را مستعد عفونت‌های واژنی کنند.
پیشگیری از عفونت‌های رایج واژن
بسیاری از عفونت‌های رایج واژن، از جمله کلامیدیا، سوزاک، تریکومونیاز، زگیل تناسلی و تبخال از طریق تماس جنسی با شریک آلوده منتقل می‌شوند. استفاده از کاندوم می‌تواند محافظت خوبی در برابر بسیاری از عفونت‌های مقاربتی (STIs) ایجاد کند. با اجتناب از استفاده مداوم و روزانه از صابون و ژل دوش در ناحیه تناسلی، و محصولات بهداشتی تناسلی، می‌توانید خطر ابتلا به برخی عفونت های واژن مانند برفک و واژینوز باکتریایی را کاهش دهید. زیرا این محصولات می‌توانند واژن شما را تحریک کنند.
راهکارهای درمان قطعی عفونت واژینال
خوشبختانه، با پیشرفت علم پزشکی، روش‌های درمان عفونت‌های واژینال بسیار مؤثرتر شده‌اند. اما در کنار استفاده از داروها، می‌توان از راهکارهای گیاهی هم استفاده کرد. در ادامه به برخی از جدیدترین و موثرترین راهکارهای درمان عفونت واژینال می‌پردازیم:
درمان دارویی عفونت واژن چیست؟
- آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت‌های باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول و کلیندامایسین تجویز می‌شود.
- ضد قارچ‌ها: برای درمان عفونت‌های قارچی مانند کاندیدیازیس، داروهای ضد قارچی مانند فلوکونازول و کلوتریمازول استفاده می‌شود.
- درمان‌های ترکیبی: در برخی موارد، ممکن است ترکیبی از داروها برای درمان موثرتر عفونت تجویز شود.
درمان گیاهی عفونت واژینال چگونه است؟
- پروبیوتیک‌ها: مصرف پروبیوتیک‌ها به بازگرداندن تعادل باکتری‌های مفید در واژن کمک می‌کند.
- عسل: برخی مطالعات نشان داده‌اند که عسل دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است و می‌تواند در درمان عفونت واژن موثر باشد.
- روغن درخت چای: روغن درخت چای دارای خواص ضد میکروبی است و می‌تواند برای درمان عفونت‌های خفیف استفاده شود.
- دمنوش‌های گیاهی: لیستی از دمنوش‌های گیاهی که برای درمان عفونت فرج استفاده می‌شوند عبارتند از: پونه ، آویشن، پونه، نعناع
- روغن نارگیل: روغن نارگیل ارگانیک را به طور مستقیم بر روی موضع بمالید، از نتیجه آن شگفت زده خواهید شد.
کلام آخر
عفونت واژینال می‌تواند با علائمی مانند درد، خارش و ترشحات غیرمعمول شما را آزار دهد. اگر این علائم را تجربه می‌کنید، هرگز آن را نادیده نگیرید. مراجعه به پزشک و درمان به موقع، از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کند. فراموش نکنید که بسیاری از عفونت‌های واژینال از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند، پس استفاده از کاندوم را جدی بگیرید.
عفونت واژینال چیست؟
عفونت‌های واژن می‌توانند در اثر رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها یا ویروس‌ها در داخل و اطراف واژن و فرج (ناحیه اطراف واژن) ایجاد شوند.
علائم عفونت های رایج واژن چیست؟
بسته به نوع عفونت، ممکن است علائم شما متفاوت باشد با این‌حال برخی از رایج ترین علائم عفونت واژینال شامل خارش، سوزش، قرمزی و ترشحات غیر طبیعی از ئاژن هستند
چگونه از ابتلا به عفونت واژینال پیشگیری کنیم؟
استفاده از کاندوم در رابطه جنسی و عدم استفاده مداوم و روزانه از محصولات بهداشتی تناسلی می‌تواند به شما در پیشگیری از ابتلا به عفونت واژینال کمک کند.
علت طولانی شدن درمان عفونت واژن چیست؟
برخی از دلایلی که می‌تواند باعث طولانی شدن درمان عفونت واژینال شود عبارتند از: از بین رفتن میزان اسیدیته طبیعی واژن، خشکی یا آتروفی واژن، دوش واژینال، کاهش استروژن به دلیل یائسگی
قوی‌ترین دارو برای درمان عفونت واژینال چیست؟
نمونه‌هایی از داروهای قوی که برای درمان عفونت واژینال اشاره کرد، مترونیدازول، سفیکسیم و فلوکونازول است.
