روش‌های درمان ورم بیضه چیست؟ + هر آنچه باید درباره آن بدانید

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

معمولاً ورم بیضه به دلیل عفونت ایجاد شده و به عنوان اورکیت یا التهاب بیضه‌ها نیز شناخته می‌شود. این ورم ممکن است ناشی از انتشار باکتری‌ها از طریق خون در بدن ایجاد شود.

همچنین، اپیدیدیمیت یا عفونت لوله‌ای که منی را از بیضه‌های شما خارج می‌کند، ممکن است در پیشرفت این حالت نقش داشته باشد و به آن اپیدید ارکیت نیز گفته می‌شود. در این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به علل ورم بیضه و روش‌های درمان آن بپردازیم.

ورم بیضه چیست؟

ورم بیضه به افزایش حجم یا تورم بیضه مردان گفته می‌شود. این وضعیت ممکن است به دلیل بیماری‌هایی مانند اورکیت (التهاب بیضه)، اپیدیدیمیت (التهاب لوله‌هایی که منی را از بیضه خارج می‌کنند)، تروما (صدمه)، کیست و یا سایر عللی که باعث ایجاد توده یا انبساط در بیضه می‌شوند، رخ می‌دهد. علاوه بر تورم، ورم بیضه ممکن است با علائمی مانند درد، سنگینی، آسیب یا تغییر در شکل بیضه همراه باشد.⁽¹⁾

علائم ورم بیضه چیست؟

ورم بیضه یا ارکیت، بیشتر در حالت حاد رخ می‌دهد. به این معنی که شما درد شدید و ناگهانی در یک یا هر دو بیضه تجربه می‌کنید که ممکن است به کشاله ران شما (ناحیه‌ای که قسمت بالایی ران به پایین شکم می‌رسد) گسترش یابد. همچنین، ممکن است علایم و نشانه‌های زیر را نیز داشته باشید:

• درد در منطقه بیضه
• سنگینی یا فشار در بیضه
• افزایش حجم و تورم بیضه
• تغییر در شکل یا سایز بیضه
• آسیب یا تورم در ناحیه اطراف بیضه
• احساس سوزش و درد در ناحیه بیضه

در برخی موارد، ورم بیضه ممکن است بدون درد و به شکل ناگهانی رخ دهد ولی در موارد دیگر ممکن است با درد شدید و به صورت مداوم همراه باشد.

علت ورم بیضه چیست؟

ورم بیضه ممکن است به علت مشکلات مختلفی از جمله عفونت، التهاب، تروما، وجود سنگ کلیه، سرطان بیضه و یا صدمات فیزیکی ایجاد شود. در بعضی موارد، دلایل ورم بیضه ناشناخته است. با این‌حال برخی از علل شایع ورم بیضه عبارتند از:

• اورکیت: یک نوع عفونت ویروسی که معمولاً در کودکان رخ می‌دهد، اما ممکن است در بزرگسالان نیز اتفاق بیافتد.
• اپیدیدیمیت: یک نوع التهاب لوله‌هایی که منی را از بیضه خارج می‌کنند و معمولاً ناشی از عفونت با باکتری‌ها است.
• تروما (صدمه): ممکن است در زمان ورزش، تصادف یا در نتیجه سایر عوامل فیزیکی ایجاد شود.
• کیست: ایجاد توده‌ای غیرمعمول در بیضه که ممکن است باعث ایجاد تورم شود.
• سایر علل: عفونت‌های قارچی، سندرم کلی‌پایه، سنگ کلیه و یا مصرف برخی داروها نیز ممکن است باعث ورم بیضه شوند.

آلودگی با باکتری‌هایی که عامل بیماری‌های مقاربتی (STD) مانند کلامیدیا، سیفلیس و یا سوزاک هستند، می‌تواند یکی از دلایل ایجاد ارکیت در مردانی باشد که از نظر جنسی فعال هستند.

این مسئله به‌طور معمول در سنین 19 تا 35 سال رخ می‌دهد. اگر شما شرکای جنسی زیادی دارید، احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی و در نتیجه ورم بیضه بیشتر است. همچنین، رفتارهای جنسی پرخطر مانند رابطه جنسی محافظت‌نشده، داشتن شریک زندگی با بیماری مقاربتی و یا سابقه ابتلا به بیماری‌های مقاربتی نیز خطر ابتلا به ورم بیضه را افزایش می‌دهد.

عوارض ورم بیضه

ورم بیضه می‌تواند باعث عوارض جدی شود. در بعضی موارد، ورم بیضه می‌تواند باعث بروز دردی شدید، و یا کاهش حجم بیضه شود. همچنین، در برخی موارد نادر، ورم بیضه ممکن است باعث شکستگی بیضه شود که نیاز به درمان فوری دارد. در موارد دیگر، ورم بیضه ممکن است باعث بروز عفونت‌ها یا التهابات بیضه شود که نیاز به درمان دارند.

از دیگر عوارض ورم بیضه ناباروری است؛ در برخی موارد، ورم بیضه می‌تواند باعث اختلال در تولید و کیفیت اسپرم شود که می‌تواند منجر به ناباروری شود.

تشخیص ورم بیضه

برای تشخیص ورم بیضه، معمولاً پزشک بررسی فیزیکی و تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. پزشک بررسی می‌کند که آیا بیضه بزرگ شده و یا نه، آیا گرم و یا دردناک است و آیا تغییر شکل داده و یا سخت شده است یا خیر. همچنین پزشک ممکن است از امواج صوتی (آلتراسوند) استفاده کند تا بیضه را بررسی کند و در صورت لزوم، آزمایشات خون و تصویربرداری نیز انجام می‌شود.

در صورتی که پزشک به سرطان بیضه مشکوک باشد، بیمار به یک متخصص اورولوژیست یا متخصص پزشکی داخلی ارجاع داده می شود. متخصصین اورولوژیست می‌توانند با استفاده از آزمایش‌های تشخیصی مانند بررسی سطح مارکرهای توموری، آزمایش کارکرد کبد و کلیه، تصویربرداری و بررسی بیوپسی (برداشتن نمونه بافت) وضعیت بیماری را تشخیص دهند.

همچنین آزمایش تصویربرداری با سونوگرافی، از رایج‌ترین آزمایش‌های است که برای ارزیابی درد بیضه به کار می‌رود. این آزمایش می‌تواند با تعیین جریان خون در بیضه‌ها، به تشخیص پیچ خوردگی یا اورکیت کمک کند. در صورتی که جریان خون کمتر از حد طبیعی باشد، نشان دهنده پیچ خوردگی است و در صورت بیشتر بودن، به تایید تشخیص اورکیت کمک می‌کند.

درمان ورم بیضه

پس از پشت سر گذاشتن مراحل تشخیص، راه‌های متعددی برای درمان ورم بیضه وجود دارد که با توجه به علت اصلی ورم و وضعیت بیمار، پزشک مشاور، بهترین تصمیم را می‌گیرد. درمان ورم بیضه بستگی به نوع و علت آن دارد.

درمان ورم بیضه بستگی به علت اصلی آن دارد. در صورتی که علت ورم بیضه عفونی است، ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و در مواردی که علت ورم بیضه سنگ کلیه است، ممکن است نیاز به درمان با داروهای ضد التهاب و در برخی موارد هم جراحی باشد.

اگر ورم بیضه شما ناشی از سرطان بیضه باشد، درمان شامل جراحی، شیمی درمانی و یا ترکیبی از این دو ممکن است. در برخی موارد، انجام جراحی با ترکیب شیمی درمانی، بیمار را از پیشرفت بیشتر سرطان بیضه جلوگیری کرده و احتمال درمان آن را افزایش می‌دهد. همچنین در صورتی که ورم بیضه‌های شما ناشی از اورکیت باشد، درمان شامل استراحت، استفاده از بسته‌های یخی برای کاهش التهاب، مصرف داروهای ضد التهاب و در برخی موارد هم جراحی برای برطرف کردن مشکل ممکن است.

درمان‌های خانگی برای ورم بیضه

اگر شما با ورم بیضه مواجه هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از درمان‌های خانگی برای از بین بردن ورم بیضه استفاده نکنید، زیرا این تدابیر ممکن است وضعیت شما را بدتر کنند.

درمان‌های خانگی برای ورم بیضه شامل مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی بدون نسخه پزشکی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (ادویل یا موترین)، ناپروکسن (Aleve، Naprosyn) یا استامینوفن (Tylenol)، استفاده از شورت‌های مناسب و استفاده از کمپرس یخ است.

ابن نکته را به خاطر داشته باشید که در استفاده از کمپرس یخ، بهتر است یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید، بلکه آن را در یک پارچه نازک بپیچید و سپس آن را روی کیسه بیضه خود قرار دهید. همچنین بسته‌های یخ را می‌توان به مدت 15 یا 20 دقیقه هر بار چند بار در روز در روز اول یا دو روز استفاده کرد.

پیشگیری از ورم بیضه

رعایت نکات بهداشتی و احتیاط از بهترین راه‌های جلوگیری از ابتلا به هرگونه بیماری یا عفونت است. در صورت رعایت نکات ساده و کاربردی، می‌توان ابتلا به ورم بیضه را به حداقل ممکن کاهش داد. برای کاهش احتمال ابتلا به ورم بیضه چند کار می‌توانید انجام دهید که در ادامه به توضیح آنها پرداخته‌ایم.

• استفاده از روش‌های محافظتی در برابر ضربه به ناحیه بیضه، مانند استفاده از کیسه بازویی در ورزش‌های حرکتی و محافظت از ناحیه بیضه با استفاده از ساپورت ورزشی.

• توجه به بهداشت جنسی، از جمله استفاده از روش‌های محافظتی در برابر بیماری‌های جنسی مانند بیماری‌های آمیزشی و عفونی.

• انجام مرتب‌ترین بررسی‌های پزشکی جهت شناسایی سریع علائم و علت‌های ورم بیضه.

• انجام توصیه‌های پزشکی جهت درمان بیماری‌هایی که ممکن است باعث بروز ورم بیضه شوند.

• اجتناب از مصرف سیگار و یا انواع مواد مخدر و الکل که ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند ورم بیضه شود.

• انجام آزمایش‌های جهت بررسی سطح تستوسترون و دیگر هورمون‌ها در بدن، در صورت نیاز به مصرف مکمل‌های ویتامینی و مواد مغذی ضروری جهت حفظ سلامتی بیشتر.

• انجام تغییرات در شیوه زندگی به سمت یک سبک زندگی سالم و فعال، مانند تغذیه مناسب، ورزش منظم، کاهش استرس و استفاده از روش‌های مدیتیشن و یوگا.

کلام آخر

ورم بیضه یک بیماری جدی است که می‌تواند باعث عوارض و مشکلات جدی از جمله ناباروری شود. برای جلوگیری از ورم بیضه، مهم است که نکات بهداشتی را رعایت کرده و در صورت بروز هرگونه علائم این بیماری، به پزشک مراجعه کنید. به طور کلی، انجام بررسی‌های پزشکی منظم، رعایت بهداشت جنسی، استفاده از روش‌های محافظتی در برابر ضربه به ناحیه بیضه و انجام تغییرات در شیوه زندگی به سمت یک سبک زندگی سالم و فعال، می‌تواند به عنوان راهکارهای مؤثر در جلوگیری از ابتلا به ورم بیضه مورد استفاده قرار گیرند.