آیا می‌دانید علت درد بیضه چیست؟ (علائم و درمان)

زمان مطالعه این مطلب: 10 دقیقه

علت درد بیضه شامل آسیب ناگهانی، التهاب، عفونت‌های مقاربتی، باکتری یا فوریت‌های پزشکی است. اینکه دچار درد بیضه راست، درد بیضه چپ، هر دو بیضه یا کیسه بیضه شوید، این عارضه را کمی مبهم می‌کند. طبق تحقیقات به دست آمده، نزدیک به 5 درصد مردان از کل جهان دچار درد بیضه (Testicular Pain) هستند. این عارضه، رده سنی خاصی ندارد؛ از نوزدای شروع شده و بالای 50 سال را درگیر می‌کند.

درد بیضه ممکن است باعث تورم شود. اگر بیش از یک ساعت درد بیضه دارید، باید برای اینکه بدانید علت درد بیضه چیست با پزشک صحبت کنید. در این نوشته از مجله سلامت کیوان بررسی می‌کنیم که درد بیضه چیست؟ علل بروز آن چیست و چه علائمی دارد؟ چگونه درمان می‌شود؟

درد بیضه چیست؟

درد بیضه یا درد دستگاه تناسلی مردان می‌تواند هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. بیضه‌های شما اندام تناسلی (جنسی) کوچک و تخم مرغی شکل هستند. آنها در داخل کیسه بیضه شما قرار می‌گیرند، که یک کیسه نازک از پوست پشت آلت تناسلی شما است. مردان دارای دو بیضه هستند، یکی در سمت چپ و یکی در سمت راست کیسه بیضه.

اگر درد بیضه دارید، ممکن است آن را در یک یا هر دو بیضه احساس کنید. با این حال، درد ممکن است در واقع از خود بیضه‌ها نباشد. درد ممکن است از قسمت دیگری از بدن شما مانند معده یا کشاله ران شما باشد..

درد بیضه می‌تواند حاد یا مزمن باشد. “حاد” به این معنی است که به طور ناگهانی ایجاد می‌شود، به شدت افزایش می‌یابد و مدت کوتاهی طول می‌کشد.

منظور از درد مزمن بیضه چیست؟

درد مزمن بیضه یا اورکالژیا (Orchalgia) به این معنی است که درد به تدریج افزایش می‌یابد و برای مدت طولانی ادامه دارد. بیضه‌های شما حاوی اعصاب حساس زیادی هستند که می‌توانند درد بیضه را شدید کنند.

اگر درد بیضه‌ای دارید که بیش از یک ساعت طول می‌کشد، به یک پزشک متخصص یا اورژانس مراجعه کنید.

آیا درد بیضه طبیعی است؟

خیر، درد بیضه طبیعی نیست. بیضه‌های شما حساس هستند، بنابراین هرگونه ضربه به بیضه می‌تواند باعث درد موقت شود. اما اگر درد مداوم بیضه دارید که بیش از یک ساعت طول می‌کشد، با یک پزشک صحبت کنید. ممکن است مشکل جدی‌تری داشته باشید که بر بیضه‌های شما تأثیر گذاشته باشد.

“درد ناگهانی بیضه، به ویژه اگر همراه با تهوع یا استفراغ باشد، پیچ خوردگی بیضه است تا زمانی که خلاف آن ثابت شود.”

دکتر زوئی ویلیامز، متخصص مقیم و پزشک عمومی NHS

از کجا بفهمیم که درد بیضه جدی است؟

اگر موارد زیر را دارید با یک پزشک صحبت کنید یا بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید:

• درد ناگهانی و شدید در یک یا هر دو بیضه.
• درد بیضه همراه با حالت تهوع و استفراغ و یا درد شکمی (معده) .
• تورم .
• درد بیضه که بیش از یک ساعت طول بکشد یا در حالت استراحت یا دراز کشیدن بهتر نشود.

چه کسانی بیشتر در معرض درد بیضه هستند؟

همه مردان در هر سنی ممکن است دچار درد بیضه شود. اما اگر کارهای فیزیکی سنگین انجام دهید یا ورزش‌هایی مثل بیس بال، ساکر، هاکی، فوتبال، چوگان، هنرهای رزمی انجام دهید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای بروز درد بیضه باشید.

علت درد بیضه چیست؟

دلایل شایع زیادی برای درد بیضه، بروز مشکل یا ناراحتی بیضه وجود دارد. اگر اخیراً در حین فعالیت یا ورزش دچار آسیب یا تصادف شده‌اید، علت درد بیضه ممکن است واضح باشد. اما در موارد دیگر، امکان دارد مشخص نباشد که چرا درد یا ناراحتی دارید.

برخی دیگر از علل شایع درد بیضه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• التهاب بیضه یا اورکیت (Orchitis)
• فتق اینگوینال (Inguinal Orchialgia)
• التهاب اپیدیدیم یا اپیدیدیمیت (Epididymitis)
• اسپرماتوسل (Spermatocele)
• هیدروسل (Hydrocele)
• هماتوسل (Hematocele)
• واریکوسل (Varicocele)
• پیچ خوردگی بیضه (Testicular Torsion)
• سنگ کلیه یا درد ارجاعی بیضه
• درد پس از وازکتومی (PVPS)
• سرطان بیضه

التهاب بیضه یا اورکیت؛ علت درد بیضه

اورکیت (Orchitis) زمانی است که یک عفونت باکتریایی یا ویروسی باعث التهاب در یک یا هر دو بیضه می‌شود. طبق تحقیقات، 2% از کودکان یا مردان مبتلا به ویروس اوریون درگیر ارکیت هستند. اگر اوریون باعث اورکیت باشد، تورم معمولاً چهار تا شش روز پس از شروع علائم اوریون شما شروع می‌شود.

درد بیضه فتق اینگوینال (Inguinal Orchialgia)

فتق اینگوینال (کشاله ران) زمانی رخ می‌دهد که بخشی از روده شما از طریق قسمت ضعیف عضلات شکم نزدیک کشاله ران شما فشار می‌آورد. معمولاً خطرناک نیست، اما در موارد نادر ممکن است دردناک باشد و ممکن است نیاز به جراحی فوری داشته باشد.

التهاب اپیدیدیمیت چیست؟

اپیدیدیمیت (Epididymitis) التهابی است که اپیدیدیم شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اپیدیدیم شما گروهی از لوله‌های نازک پیچیده‌ای است که اسپرم را از بیضه‌ها به مجرای اسپرم می‌برد و در نهایت هنگام ارگاسم از بدن شما خارج می‌شود. اگر اپیدیدیمیت دارید، کیسه بیضه شما ممکن است متورم شود و با لمس احساس گرما کنید. عفونت می‌تواند هفته‌ها طول بکشد.

عموماً نوجوانان و جوانان 13تا 25 ساله در معرض خطر اپیدیدیمیت هستند.

درد ناشی از اسپرماتوسل

اسپرماتوسل (Spermatocele) یک کیست پر از مایع است که می‌تواند در داخل اپیدیدیم در نزدیکی بیضه شما ایجاد شود. اسپرماتوسل‌ها سرطانی نیستند و معمولاً دردی ندارند، اما می‌توانند بزرگ و ناراحت کننده شوند.

هیدروسل (تجمع مایع در اطراف بیضه)

هیدروسل زمانی است که مایع شکمی در کیسه بیضه شما در اطراف یک یا هر دو بیضه جمع می‌شود. هیدروسل به خصوص در نوزادان و مردان 25 تا 50 سال شایع است.

هماتوسل (تجمع خون در بیضه)

هماتوسل که در اصطلاح پزشکی Hematocele نام دارد، زمانی است که خون در اطراف یک یا هر دو بیضه شما جمع می‌شود. هماتوسل معمولاً پس از آسیب رخ می‌دهد.

واریکوسل (وریدهای متورم در کیسه بیضه)

واریکوسل گروهی از سیاهرگ‌های بزرگ غیرطبیعی در کیسه بیضه شما است. واریکوسل ممکن است در حین فعالیت‌های روزانه درد داشته باشد یا باعث درد شود. درد یا ناراحتی معمولاً زمانی که دراز می‌کشید بهبود می یابد. این درد در رده سنی 25 تا 50 سال شایع است.

بیشتر بخوانید: روش‌های درمان ورم بیضه چیست؟ + هر آنچه باید درباره آن بدانید

علت درد پیچ خوردگی بیضه یا تورشن بیضه

پیچ خوردگی بیضه (Testicular Torsion) زمانی است که طناب اسپرماتیک می‌پیچد و جریان خون را به یک بیضه معمولاً بیضه چپ، قطع می‌کند. باعث درد شدید ناگهانی می‌شود و در هر زمان ممکن است رخ دهد. پیچ خوردگی بیضه یک اورژانس پزشکی است که نیاز به جراحی دارد.

بالاترین گروه در معرض خطر:

• کودکان 12 تا 2 سال
• نوجوانان/جوانان 25 تا 13 سال

درد ناشی از سنگ کلیه

سنگ کلیه یک توده یا کریستال جامد است که در سیستم ادراری شما ایجاد می‌شود . سنگ‌ها می‌توانند حالب‌های شما (لوله‌هایی که ادرار را از کلیه به مثانه تخلیه می‌کنند) مسدود کنند و باعث درد در بیضه‌ها، کیسه بیضه، کشاله ران یا کمر شوند.

ممکن است هنگام ادرار کردن بتوانید سنگ‌های کوچک را دفع کنید، اما سنگ‌های بزرگتر نیاز به جراحی دارند.

درد پس از وازکتومی چیست؟

وازکتومی (Vasectomy Pain Syndrome) یک روش جراحی است که مجرای دفران را که لوله‌هایی هستند که اسپرم را حمل می‌کنند، می‌بندد. این عمل یک نوع پیشگیری از بارداری (ناباروری) است. برخی از افرادی که وازکتومی می‌کنند، به دلیل فشار بیشتر در مجرای دفران یا اپیدیدیم، پس از آن دچار درد بیضه می‌شوند.

سرطان بیضه؛ علت درد

سرطان بیضه شایع ترین سرطان در مردان بین 15 تا 35 سال است. ممکن است به صورت درد مبهم در بیضه‌ها یا کشاله ران ظاهر شود. ⁽¹⁾

علائم درد بیضه چیست؟

علائم دیگری که ممکن است در کنار درد بیضه رخ دهد عبارتند از:

• کبودی: ممکن است پس از آسیب به بیضه‌ها، کبودی روی کیسه بیضه شما ایجاد شود.
• حالت تهوع و استفراغ: احساس تهوع در معده می‌تواند نشانه بسیاری از شرایطی باشد، که باعث درد بیضه از جمله آسیب، ارکیت یا سنگ کلیه می‌شود.
• تورم: ممکن است تورم یا توده‌ای در کیسه بیضه شما ظاهر شود. کیسه بیضه شما ممکن است تغییر رنگ (قرمز، بنفش، قهوه‌ای یا سیاه) دهد یا براق به نظر برسد. تورم می‌تواند نشانه آسیب یا عفونت باشد.
• تب: تبی که همراه با درد بیضه ظاهر می‌شود اغلب نشانه عفونت است.
• مشکلات ادرار کردن: سنگ کلیه می‌تواند باعث ادرار زیاد شما شود (تکرر ادرار). آنها همچنین می‌توانند باعث احساس سوزش در هنگام ادرار کردن یا خون در ادرار شما شوند (هماچوری).

آیا درد بیضه می تواند ناشی از عفونت مقاربتی باشد؟

بله. درد بیضه یکی از علائم برخی از عفونت‌های مقاربتی (STIs) است. بیماری‌های مقاربتی می‌توانند قسمت‌های مختلف بدن از جمله بیضه‌ها را تحت تاثیر قرار دهند. آنها ممکن است باعث تورم یا التهاب و در نهایت مشکل در بیضه مردان شوند.

STI هایی که ممکن است باعث درد بیضه شوند عبارتند از:

• سوزاک .
• سیفلیس .
• کلامیدیا .

علت درد بیضه و کمر

کمردردی که همراه با درد بیضه رخ می‌دهد یا کمر دردی که به بیضه کشیده می‌شود و یا درد بیضه سمت چپ و کمر، کمتر شایع است و می‌تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.

برخی از علل احتمالی درد کمر و بیضه به طور همزمان، عبارتند از:

• اسپوندیلولیستزیس کمری: اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis)، وضعیتی که در آن یکی از مهره‌های قسمت تحتانی ستون فقرات به نام ناحیه کمری از جای خود خارج می‌شود.
• عفونت مجاری ادراری: می‌تواند باعث درد یا احساس سوزش در هنگام ادرار شود و این درد ممکن است به بیضه‌ها نیز انتشار یابد.
• نوروپاتی دیابتی: نوعی آسیب عصبی است که در اثر دیابت رخ می‌دهد.
• اپیدیدیمیت
• سنگ کلیه
• سرطان بیضه
• اختلال عملکرد کف لگن

درد بیضه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. آنها بیضه‌های شما را در حالی که ایستاده‌اید و دراز کشیده‌اید معاینه می‌کنند. در طول معاینه فیزیکی، ممکن است سوالات زیر را بپرسند:

• درد شما از کی شروع شد؟
• چه مدت است که بیضه‌های شما درد می‌کند؟
• دقیقا کجا درد داری؟
• آیا اخیراً آسیبی به شکم یا کشاله ران خود داشته‌اید؟
• آیا هر فعالیتی مانند دستشویی رفتن، ورزش کردن، خودارضایی ، داشتن رابطه جنسی یا نشستن درد شما را بهبود می‌بخشد یا آن را بدتر می‌کند؟
• آنها همچنین ممکن است در مورد سابقه جنسی شما بپرسند.

پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را سفارش دهد:

1. آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند به رد عفونت به عنوان یکی از دلایل احتمالی درد بیضه کمک کند.
2. آنالیز ادرار (تست ادرار): آزمایش ادرار نیز می‌تواند به رد عفونت کمک کند.
3. سونوگرافی: اگر پزشک یک توده در بیضه شما احساس کند، ممکن است برای کمک به تشخیص سرطان بیضه، سونوگرافی را تجویز کند.

درمان درد بیضه چگونه است؟

ممکن است بتوانید درد بیضه یا آسیب بیضه (Testicular Trauma) خود را در خانه کاهش دهید. برخی از درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درمان خانگی درد بیضه

• کمپرس سرد یا کیسه یخ را روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. یخ یا بسته سرد را در یک حوله بپیچید و آن را به طور متناوب در طول روز به مدت حداکثر 15 دقیقه در هر بار استفاده کنید.
• در حالی که به پشت دراز کشیده‌اید، حوله‌ای را زیر کیسه بیضه خود قرار دهید.
• حمام آب گرم بگیرید.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مصرف کنید . همه نمی‌توانند NSAID مصرف کنند، بنابراین بهتر است ابتدا با پزشک صحبت کنید.

درمان دارویی درد بیضه

اگر درمان‌های خانگی جواب نداد، با یک پزشک صحبت کنید. آنها می‌توانند داروهایی را تجویز کنند که به کاهش درد کمک می‌کند، از جمله:

• آنتی بیوتیک یا داروهای ضد عفونی: این داروها می‌توانند عفونت باکتریایی یا ویروسی را درمان کنند.
• داروهای ضد افسردگی: برخی از داروهای ضد افسردگی از جمله آمی تریپتیلین، می‌توانند درد عصبی را درمان کنند.

قرص برای درد بیضه سمت راست و چپ

قرص‌هایی که عموما برای رفع درد بیضه مصرف می‌شوند عبارت‌اند از:

• استامینوفن
• ایبوپروفن
• آنتی ‌بیوتیک‌ها
• داروهای ضدالتهاب

چه کسی درد بیضه را درمان می‌کند؟

یک پزشک مراقبت‌های اولیه (PCP) می تواند به درمان درد بیضه و تشخیص بیماری‌های زمینه‌ای کمک کند. اگر آنها مشکوک به بیماری جدی‌تری باشند، ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهند، از جمله:

• اورولوژیست: متخصص اورولوژی پزشکی است که در شرایطی تخصص دارد که بر دستگاه ادراری و سیستم تولید مثل شما تأثیر می‌گذارد.
• نفرولوژیست: نفرولوژیست پزشکی است که در شرایطی که بر کلیه‌های شما تأثیر می‌گذارد تخصص دارد.

آیا برای درد بیضه جراحی لازم است؟

بستگی به این دارد که چه چیزی باعث درد بیضه شده است. اگر شرایط اورژانسی مانند پیچ ​​خوردگی بیضه یا سرطان بیضه دارید، به جراحی نیاز دارید.

انواع جراحی برای درد بیضه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی پیچ خوردگی بیضه
• جراحی ترمیم فتق
• اپیدیدیمکتومی
• معکوس شدن وازکتومی
• سنگ شکنی موج شوک
• میکرودنرواسیون طناب اسپرماتیک
• ارکیکتومی

جراحی پیچ خوردگی بیضه

این یک جراحی اورژانسی برای باز کردن طناب اسپرماتیک و بازگرداندن جریان خون به یک یا هر دو بیضه است. سپس از بخیه‌ها برای محکم کردن بیضه‌ها به دیواره داخلی کیسه بیضه استفاده می‌کنند تا از تکرار پیچ خوردگی بیضه جلوگیری کنند.

جراحی ترمیم فتق

این روش فتق شما را به داخل شکم برمی‌گرداند و دیواره شکم شما را با بخیه‌های مصنوعی تقویت می‌کند. درد مداوم بیضه پس از ترمیم فتق ممکن است به مداخلاتی مانند بلوک های عصبی، فیزیوتراپی یا در موارد شدید، ارکیکتومی نیاز داشته باشد.

جراحی اپیدیدیمکتومی برای درمان مشکل بیضه

اگر درد مزمن در اپیدیدیم خود دارید، جراح ممکن است آن را به وسیله جراحی اپیدیدیمکتومی از بین ببرد. این یک روش معمول نیست، پزشک تنها در صورتی آن را توصیه می‌کند که به سایر گزینه‌های درمانی پاسخ ندهید.

معکوس شدن وازکتومی؛ درمان ناراحتی بیضه

اگر بعد از وازکتومی دچار درد مزمن بیضه شوید، جراح ممکن است وازکتومی را معکوس کند تا فشار وارده بر مجرای دفران یا اپیدیدیم شما کاهش یابد. معکوس کردن وازکتومی به ندرت برای درمان درد بیضه ضروری می‌شود.

درمان مشکل بیضه در مردان با سنگ شکنی

سنگ شکنی موج شوک، روش کم تهاجمی از امواج شوک (فشار) پرانرژی برای شکستن سنگ کلیه استفاده می‌کند.

جراحی میکرودنرواسیون طناب اسپرماتیک (MDSC)

یک جراح، اعصابی را که از طناب اسپرمی شما عبور می‌کند برای تسکین و کاهش درد مزمن بیضه قطع خواهد کرد. مطالعات گزارش می‌دهند، تقریباً 70 تا 80 درصد بیماران پس از MDSC تسکین کامل درد بیضه را تجربه می‌کنند.

درمان ناراحتی بیضه با جراحی ارکیکتومی

اگر سرطان بیضه دارید یا داروها یا روش‌های کمتر تهاجمی درد بیضه را تسکین نمی‌دهد، جراح ممکن است یک یا هر دو بیضه شما را بردارد.

آیا می‌توان از درد بیضه پیشگیری کرد؟

نکات زیر ممکن است به پیشگیری از درد بیضه کمک کند:

• هر مشکل زمینه‌ای که ممکن است باعث درد بیضه شود را درمان کنید.
• اگر اهل ورزش هستید یا در فعالیت‌های سخت شرکت می‌کنید، برای محافظت از بیضه‌ها باید از یک کاپ ورزشی استفاده شود.

بیشتر بخوانید:

• پیرونی یا کجی آلت تناسلی چیست؟
• روش های بزرگ کردن آلت تناسلی چیست؟

درمان درد بیضه را جدی بگیرید!

هر زمانی که دچار مشکل یا ناراحتی در ناحیه تناسلی و قسمت بیضه شده‌اید، حتما بررسی کنید علت درد بیضه چیست. درد بیضه می‌تواند به طور ناگهانی ایجاد شود و فقط مدت کوتاهی طول بکشد، و امکان دارد بتوانید آن را در خانه درمان کنید. همچنین می‌تواند به تدریج بدتر شود و برای مدت طولانی ادامه یابد، به خصوص اگر نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد.

به عنوان یک قاعده کلی، اگر درد شدید و ناگهانی بیضه دارید یا اگر درد بعد از یک ساعت از بین نرفت، با پزشک صحبت کنید. دریافت مراقبت‌های پزشکی برای بهبودی شما ضروری است.