اهمیت مصرف پروبیوتیک ها و تاثیر آن بر بیماری کرونا

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

احتمالاً تاکنون درباره پروبیوتیک شنیده اید “باکتری های خوب” که می‌توانند برای سلامتی ما مفید باشند. ما آنها را به روش های مختلفی مانند غذاهایی که به عنوان سالم به بازار عرضه می شوند مصرف میکنیم. این باکتری‌ها را می‌توان در کپسول‌های مکمل، ماست، نوشیدنی‌ها یا حتی بعنوان میان‌وعده مصرف کرد. آنها با هدف سودمندی برای سلامت روده به غذا اضافه می شوند، امّا تحقیقات نشان می دهند که ممکن است برای سیستم ایمنی بدن ما مفید باشد و حتی می تواند به مبارزه با کووید-19 کمک کند.

در این مطلب قصد داریم به اهمیت پروبیوتیک‌ها بر سلامتی، نقش آنها در دوران پاندمی کرونا و پیشنهاد داروهای پروبیوتیک که بتوان در طی این دوران مصرف کرد اشاره خواهیم کرد.

اهمیت پروبیوتیک ها بر سلامتی

پروبیوتیک‌ها غذاها یا مکمل‌هایی هستند که حاوی میکروارگانیسم‌های زنده بوده که برای حفظ یا بهبود باکتری‌های «خوب» (میکرو فلور طبیعی) در بدن طراحی شده‌اند. در کشور ما نیز حدود دو دهه از آغاز تولید فرآورده‌های پروبیوتیک می‌گذرد و علاوه بر فرهنگ‌سازی مصرف این فراورده‌های سودمند، اثرات این میکروارگانیسم‌ها در پیشگیری، کاهش بروز و کاهش شیوع مجدد بیماری‌ها توسط محققین بسیاری در طی این سالها بررسی شده است.

پروبیوتیک‌ها با جلوگیری از عفونت روده توسط سایر باکتری‌ها مانع از برخی عوامل بیماری‌ می گردند. همچنین ممکن است با سلول‌های ایمنی روده ما تعامل داشته باشند و به تنظیم فعالیت سلول‌ها در محیط پیچیده روده کمک کنند که برای جلوگیری از التهاب ناخواسته که می تواند باعث بیماری التهابی روده شود، مفید باشد. بعلاوه تحقیقات نشان داده است که اثرات پروبیوتیک‌ها ممکن است فراتر از روده باشد و حتی می تواند پاسخ های ایمنی در ریه‌ها را نیز تنظیم کند.

اهمیت پروبیوتیک ها در درمان بیماری های ویروسی

یکی از موضوعات مورد توجه که در کارازمایی های بالینی متعددی بررسی شده و به اثبات رسیده است، اثر استفاده از پروبیوتیک‌ها در بیماری‌های ویروسی می باشد. پروبیوتیک‌ها علاوه بر تأثیر در کاهش شدت علائم و طول دوره بیماری های ویروسی مانند سرماخوردگی و اسهال های روتاویروسی، نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلاء به این بیماری ها داشته و همچنین در کنترل و پیشگیری از عفونت های ثانویه در بیماران بستری مانند عفونت کلستریدیوم دیفیسیل (CDAD) و پنومونی ناشی از ونتیلاتور (VAP) موثر می باشند.

همچنین در تحقیقات اخیر، پژوهشگران نشان دادند که مکمل پروبیوتیک می تواند التهاب روده را در برخی بیماری‌ها از جمله عفونت HIV کاهش دهد.

اهمیت پروبیوتیک ها در پاندمی کرونا

در حال حاضر، سیستم ایمنی بدن ما با تهدید همیشگی مبارزه با ویروس کرونا و سایر سویه‌های آن مواجه است، به طوری که از زمان ظهور نوع بسیار عفونی دلتا، امیکرون و سایر سویه ها (واریانت)، این ویروس در ابعاد بی سابقه ای در سراسر جهان در حال شیوع است. درمان‌های محدودی برای افرادی که به‌شدت بیمار می‌شوند وجود دارد، و واکسن‌های فعلی در پیشگیری از عفونت در افرادی که اخیراً تقویت‌کننده مصرف نکرده‌اند، چندان مؤثر نیستند.

کرونا دارای علائم شایعی مانند تب، سرفه، احساس تنگی نفس، از دست دادن حس بویایی و چشایی بوده و حتی می‌تواند در افراد مبتلا، مشکلات گوارشی مانند اسهال و دل درد ایجاد نماید. یکی از موضوعاتی که در پاندمی کرونا در کنار واکسیناسیون و پیشگیری از ابتلای افراد سالم، بسیار حائز اهمیت است، کاهش شدت علائم تنفسی و گوارشی در افراد مبتلا است و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان یکی از نهادهای پیشرو در مبارزه با این بیماری، اقدام به تهیه و انتشار پروتکل‌های متعددی در این رابطه نموده است.

یکی از این پروتکل‌ها، “دستورالعمل حمایت‌های تغذیه‌ای در بیماران سرپایی و بستری مشکوک و یا مبتلا به کووید-19” می باشد که توسط جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه های علوم پزشکی کشور، معاونت غذا و دارو، انجمن تغذیه ایران و انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور تهیه گردیده است. در این پروتکل، اصول مراقبت تغذیه‌ای برای بیماران سرپایی و بستری به صورت کامل شرح داده شده و نکته حائز اهمیت، اشاره مکرر به استفاده از پروبیوتیک (به صورت مکمل و یا لبنیات حاوی پروبیوتیک) در وعده‌های غذایی این بیماران می باشد.

مطالب مرتبط:

• سویه جدید امیکرون پنهانکار؛ BA.2
• علت بوی بد واژن + جلوگیری و بهترین درمان بوی بد واژن
• سویه جدید XE؛ مسری ترین سویه کرونا
• بهترین راه درمان برونشیت

در مطالعات تازه که توسط ایمونولوژیست‌ها بر اهمیت پروبیوتیک‌ها بر ریه انجام شد نشان داد که سلول‌های ایمنی در معرض پروبیوتیک‌ها در روده می توانند توسط این باکتری‌ها فعال شوند و پس از عفونت به ریه بروند. در کرونا، اینها سلول‌های B (گلبول های سفید خون) هستند که آنتی بادی تولید می کنند. آنها می‌توانند در روده آماده شوند تا در هنگام مواجهه با ویروس در ریه یا بینی، آنتی‌بادی‌های بیشتری تولید کنند.

با این حال، قبل از اینکه بتوان پروبیوتیک‌ها را به درستی برای درمان کووید در نظر گرفت، مطالعات بیشتری برای تأیید این نتایج مورد نیاز است. آزمایش‌های بالینی که از پروبیوتیک‌ها برای درمان بیماری استفاده می‌کنند، اغلب نتایج متفاوتی می‌دهند، زیرا اثرات باکتری‌های پروبیوتیک بر سلول‌های ایمنی ممکن است بسیار خاص باکتری‌های مورد استفاده باشد. همچنین باید آزمایش‌هایی در گروه‌های مختلف مردم انجام شود تا ببینیم این باکتری چه تأثیری دارد، زیرا می‌دانیم که کووید در برخی از افراد شدیدتر از دیگران است. برای مثال، قومیت با مرگ و میر ناشی از کووید مرتبط است.

بیشتر بخوانید: سندروم روده تحریک پذیر یا کولیت عصبی چیست؟ + علائم و درمان

جایگزین پروبیوتیک در رژیم غذایی

روش دیگر برای مراقبت از باکتری های روده بدن، مصرف یک رژیم غذایی سالم و غنی از فیبر است. جدیدترین تحقیقات نشان می دهد کسانی که رژیم غذایی سالم سرشار از میوه ها و سبزیجات مصرف می کنند کمتر در معرض ابتلاء به کووید شدید هستند.

یک رژیم غذایی با فیبر بالا که باکتری های روده را تحریک می کند حتی ممکن است به سیستم ایمنی بدن شما کمک کند تا پاسخ قوی‌تری به واکسیناسیون کووید ایجاد کند. باتوجه به اینکه کرونا احتمالاً در آینده بومی و در جهان باقی خواهد ماند، پروبیوتیک‌ها این پتانسیل را دارند که به راهکاری مفید در مبارزه ما با این بیماری تبدیل شوند.
بیشتر بخوانید: جشن پایان کرونا در ایران

با این حال، قبل از اینکه ما به فروشگاه مواد غذایی برویم، باید منتظر تحقیقاتی باشیم تا تأیید کنند که چه نوع باکتری‌های پروبیوتیک می توانند به سیستم ایمنی ما کمک کنند و چه کسی از مصرف آنها بیشتر سود می برد.

مطالب مرتبط:

• مکانیسم عملکرد واکسن آسترازنکا
• بهترین زمان برای تزریق واکسن کرونا
• دوز سوم چی بزنیم؟ شرایط تزریق و عوارض واکسن کرونا
• کودکان چه واکسنی بزنند؟ انواع واکسن کرونا کودکان
• آنچه باید درباره عوارض احتمالی واکسن کرونا بدانید
• ضرورت تزریق واکسن کرونا در بارداری

مکمل‌های پروبیوتیک مورد تأیید سازمان غذا و دارو

با توجه به دستورالعمل وزارت بهداشت درمان، استفاده از مکمل‌های زیر در دوران کرونا پیشنهاد می گردد:

کام فلور

کام فلور یک فرآورده پروبیوتیک به صورت کپسول خوراکی 30 عددی است که حاوی ترکیب 8 سویه لیوفیلیزه شامل لاکتوباسیل‌ها و بیفیدوباکتریوم ها بوده و می‌توان از آن برای افزایش باکتری‌های مفید در دستگاه گوارش، کاهش بروز مشکلات گوارشی، تقویت سیستم ایمنی و کمک به پیشگیری و کنترل عفونت‌های تنفسی استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: کرونا و مشکلات گوارشی همراه آن

سابولار

سابولار فرآورده پروبیوتیک حاوی مخمر ساکارومایسس بولاردی می‌باشد که طبق دستورالعمل می‌توان از آن برای پیشگیری و رفع اسهال‌های ناشی از آنتی بیوتیک استفاده نمود.

قابل توجه است که مخمر ساکارومایسس بولاردی حساسیتی به مصرف آنتی بیوتیک‌ها نداشته و در صورت مصرف همزمان، از اثربخشی آن کاسته نمی‌شود. همچنین این محصول در کاهش اسهال‌های حاد ویروسی و باکتریایی، اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل در بیماران بستری و افزایش ریشه کنی هلیکوباکتر پیلوری (عامل عفونت و زخم معده) نیز تأثیر بسزایی دارد.

سابولار در دو شکل کپسول سابولار (30 عددی) و ساشه سابولار (10 عددی) تولید می‌شود که به راحتی برای تمامی سنین قابل استفاده باشد.

مطالب مرتبط:

• گسترش ویروس اسهال استفراغ جدید در ایران: اطلاعات و پیشگیری
• درمان رفلاکس معده

رگفلور

رگفلور، فرآورده پروبیوتیک به شکل کپسول خوراکی 30 عددی است که حاوی تک سویه بیفیدوباکتریوم اینفنتیس می‌باشد. مصرف رگفلور باعث تنظیم میکروفلور دستگاه گوارش، تعدیل حرکات گوارشی و کاهش بروز مشکلاتی نظیر نفخ و یبوست می‌گردد که می‌تواند در افرادی که در دوران ابتلاء به کرونا و یا پس از آن به صورت مکرر دچار مشکلات گوارشی می‌شوند مؤثر باشد.

این فرآورده در کاهش علائم کلی در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر نیز تأثیر داشته و با کاهش تحریک پذیری اعصاب دستگاه گوارش، میزان بروز مشکلات گوارشی را در این بیماران به خوبی کنترل می کند.