علت تکرر ادرار چیست؟ راه های درمان تکرر ادرار یا ادرار زیاد

زمان مطالعه این مطلب: 6 دقیقه

تکرر ادرار یا ادرار زیاد علامت اولیه مثانه بیش فعال و عفونت دستگاه ادراری است. هر فرد باید حداقل هشت بار در روز ادرار کند. البته این عدد در افراد مختلف متغیر است. اگر فردی نیاز به ادرار بیش از هفت بار در روز داشته باشد و مایعات کمی نوشیده باشد، نشانه ابتلای فرد به تکرر ادرار است. تنها راه درمان تکرر ادرار، یافتن علت ایجاد کننده این بیماری است.

بسیاری از این افراد می‌پرسند علت زیاد دستشویی رفتن و ادرار مکرر چیست؟ در این مقاله از مجله سلامت کیوان، به بررسی علت تکرر ادرار در زنان و مردان پرداخته و راه‌های درمان این بیماری را معرفی می‌کنیم.

علائم تکرر ادرار

گفته شد که اگر فردی نیاز به ادرار بیش از هفت بار در روز داشته باشد و مایعات کمی نوشیده باشد، به تکرر ادرار دچار است. البته بدن هر فرد با فرد دیگر متفاوت است، تا زمانی که فرد سالم باشد و ادرار کردن برای او مشکل به همراه نداشته باشد، فرد مبتلا به تکرر ادرار نشده است. تکرر ادرار در شب و روز اتفاق می‌افتد.

علت تکرر ادرار

عوامل متعددی باعث تکرر ادرار می‌شوند. یافتن علت تکرر ادرار در مردان و زنان، درمان آن بسیار موثر است. در ادامه به بررسی هریک از علت های تکرر ادرار می‌پردازیم.⁽¹⁾

آسیب به اعصاب مثانه

در مثانه نوروژنیک (عصبی)، اعصاب مثانه به دلایل مختلفی از جمله مشکلات مربوط به عضله مثانه و ستون فقرات، آسیب دیده است. این آسیب باعث شود که عضلات مثانه به درستی کار نکنند. هنگامی که ماهیچه‌های مثانه به دلیل آسیب به اعصاب مثانه بیش از حد فعال هستند، مثانه تحت فشار مکرر قرار می‌گیرد و این عمل باعث ایجاد تکرر ادرار می‌شود.

عفونت دستگاه ادراری

عفونت دستگاه ادراری توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که، ابتدا وارد مجرای ادراری و سپس مثانه می‌شوند. ورود باکتری‌ها به مثانه باعث می‌شود، حتی اگر مثانه به تازگی تخلیه شده باشد باز هم احساس دفع در فرد ایجاد شود.

در برخی موارد ادرار کدر است یا با خونریزی و درد همراه است. در این مقاله درباره علت سوزش ادرار بیشتر بخوانید

بزرگ شدن پروستات

اگر پروستات خیلی بزرگ شده باشد، مثانه را مسدود یا تحریک می‌کند و باعث افزایش دفعات ادرار شود. این امر می‌تواند یک علت تکرر ادرار در مردان باشد. در این مقاله درباره سرطان پروستات بیشتر بخوانید.

واژینیت (التهاب یا عفونت واژن)

واژینیت باعث تورم یا تحریک واژن (فرج) می‌شود. با تحریک واژن احساس دفع افزایش می‌یابد و تکرر ادرار همراه با درد به وجود می‌آید.

مصرف برخی داروها

داروهایی که تولید ادرار را در کلیه‌ها افزایش می‌دهند، می‌توانند عامل و علت تکرر ادرار و مثانه پیش فعال و یا بی اختیاری در ادرار استرسی شوند. همچنین آرام‌بخش‌ها و یا شل‌کننده‌های عضلانی نیز می‌توانند باعث ایجاد تکرر ادرار شوند.

سایر علت‌هایی که باعث ایجاد تکرر ادرار می‌شوند عبارتند از:

• مصرف الکل و کافئین
• استرس و اضطراب
• سندرم مثانه پیش فعال
• مشکلات ستون فقرات
• آسیب به دستگاه عصبی
• تومور در لگن و سرطان مثانه
• سیستیت بینابینی (درد و ناراحتی مزمن مثانه)
• پرتودرمانی در لگن
• سکته مغزی
• دیابت کنترل نشده

علت تکرر ادرار در زنان

بانوان به دلیل کوتاه بودن مجرای ادراری، در معرض خطر عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها قرار دارند. پاک کردن نامناسب واژن (از پشت به جلو) بعد از دستشویی، مجاری ادراری را در معرض نوعی باکتری به نام اشریشیا کلی (E.coli) قرار می‌دهد. از دیگر مواردی که باعث تکرر ادرار در بانوان می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بارداری
• سرطان تخمدان
• فیبروم‌ها (توده‌های غیر سرطانی)
• سطح پایین استروژن در یائسگی
• رابطه جنسی

علت تکرر ادرار در مردان

در مورد مردان، مشکلات مربوط به پروستات ممکن است باعث تکرر ادرار شود. این مشکلات عبارتند از:

• بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم
• بیماری پروستاتیت که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود.
• سرطان پروستات

علت تکرر ادرار در شب

طبیعی است که گاهی شب‌ها برای ادرار کردن از خواب بیدار شوید. در واقع، بلند شدن برای ادرار کردن معمول است. به طور کلی، شما می‌توانید در دهه 40 و 50 زندگی خود یک بار در شب، در دهه 60 و 70 سالگی دو بار و در 80 سالگی و بعد از آن حتی دو تا سه بار انتظار داشته باشید که ادرار کنید. اما بیدار شدن بیش از حد در شب می‌تواند شما را از خواب کافی باز دارد و گاهی اوقات نشانه یک وضعیت سلامتی است. به این نوع تکرر ادرار شب ادراری می گویند. برخی از شرایط جدی – مانند نارسایی قلبی، ادم (تورم) در پاها و اختلالات خواب – احتمال بیشتری دارد که باعث تکرر ادرار در شب شوند.

راه های تشخیص تکرر ادرار

هنگام تعیین علت تکرر ادرار، برخی از آزمایش‌ها انجام می‌شود تا دقیق‌تر بتوان به علت بیماری پی برد. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سیستومتری: آزمایشی که فشار را در مثانه اندازه گیری می‌کند.
• کشت ادرار: آزمایشی که میکروب های ادرار را بررسی و شناسایی می‌کند.
• سیستوسکوپی: یک روش جراحی است که، داخل مجرای ادرار و مثانه را با استفاده از یک لوله نازک بررسی می‌کنند.
• سونوگرافی شکمی: پس از ادرار کردن این سونوگرافی روی مثانه انجام می‌شود تا میزان ادرار باقی مانده در مثانه مشخص شود.
• معاینه لگن در زنان: در برخی بانوان با معاینات لگنی می‌توان به تشخیص علت تکرر ادرار پی برد.

راه های درمان تکرر ادرار

پس از فهمیدن علت تکرر ادرار می‌توانید برای درمان آن مشکل با توجه به علت آن اقدام کنید تا تکرر ادرار بهبود یابد. در ادامه به راه‌های درمانی علل ایجاد کننده تکرر ادرار می‌پردازیم. این درمان‌ها عبارتند از:

• آسیب دستگاه عصبی

تکرر ادرار مرتبط با مشکلات عصبی با تغییر سبک زندگی، داروها و یا جراحی درمان می‌شود.

• عفونت دستگاه ادراری

تکرر ادرار مرتبط با عفونت دستگاه ادراری با تجویز آنتی بیوتیک از سوی پزشک درمان می‌شود.

• بزرگ شدن پروستات

تکرر ادرار مرتبط با بزرگ شدن پروستات نیاز دارو و یا جراحی برای درمان دارد.

• واژینیت (التهاب یا عفونت واژن)

تکرر ادرار مرتبط با واژینیت به درمان با دارو به شکل کرم، قرص و یا شیاف نیاز دارد.

اگر تکرر ادرار با بی‌اختیاری همراه باشد، استفاده از پد بهداشتی می‌تواند برای درمان تکرر ادرار به فرد کمک کند. افرادی که دارای شب ادراری یا تکرر ادرار در شب هستند، از مصرف مایعات بیش از حد قبل از خواب جلوگیری نمایند.

آیا تکرر ادرار زیاد خطرناک است؟

هر زمان که تکرر ادرار زندگی روزمره شما را مختل کند، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر تکرر ادرار به همراه هر یک از علائم زیر را دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغ
• تب و لرز
• درد در ناحیه پشت یا پهلو
• کاهش وزن غیرطبیعی
• افزایش اشتها و افزایش تشنگی
• بی اختیاری ادرار
• ادرار خونی و ادرار کدر
• ترشحات از واژن و آلت تناسلی

درمان تکرر ادرار می‌تواند از ابتلا به عوارض این مشکل جلوگیری کند.

راهکار جلوگیری از تکرر ادرار

برای کاهش احتمال ابتلا به تکرر ادرار ابتدا باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. در ادامه به بررسی برخی راه‌های جلوگیری از ابتلا به تکرر ادرار می‌پردازیم.

اصلاح تغذیه و رژیم غذایی

با نزدیک شدن به شب، سعی کنید از خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی که احتمال ادرار شبانه را افزایش می‌دهند، اجتناب کنید. برخی از این مواد خوراکی عبارتند از:

• الکل
• آب مركبات
• قهوه
• چای
• گوجه فرنگی
• شیرین کننده‌های  مصنوعی

یبوست با اعمال فشار بر مثانه به تکرر ادرار کمک کند، بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به یبوست مواد غذایی دارای فیبر مصرف کنید.

فعالیت بدنی و ورزش کردن

انجام ورزش کگل بعد از توصیه پزشک می‌تواند، عضلات کف لگن را تقویت کند. انجام فیزیوتراپی که عضلات لگن را هدف قرار می‌دهد، تحت نظر پزشک می‌تواند به درمان این بیماری کمک کند.

جمع بندی

• تکرر ادرار یا ادرار زیاد باعث می شود که فرد بیشتر از حد معمول ادرار کند. هر فرد به طور متوسط بین 4 تا 10 بار در روز ادرار می‌کند، اما این میزان در بین افراد متفاوت است. فردی که روزانه 2 لیتر آب مصرف می کند اما بیش از هفت بار ادرار می کند، مبتلا به تکرر ادرار است.
• علت تکرر ادرار در زنان و مردان می‌تواند ناشی از عفونت، داروها، آسیب عصبی یا سایر بیماری‌ها باشد.
• راه‌های درمانی بسته به علت آن متفاوت است، اما می تواند شامل تغییرات در سبک زندگی، داروها یا جراحی باشد.

بیشتر بخوانید:

• بهترین روش های درمان فيبروم رحم
• پیشگیری از ورم دهانه رحم
• هر رنگ ادرار نشانه چیست؟
• علت کم آبی بدن چیست؟
• سرطان واژن چه علائمی دارد؟
• علائم نارسایی کلیه و 3 راه درمان آن
• سنگ کلیه و علائم آن