عفونت رحم | علت، علائم، تشخیص و 5 روش درمان

زمان مطالعه این مطلب: 7 دقیقه

رحم، به عنوان مهم‌ترین قسمت دستگاه تولید مثل زنان، در قسمت تحتانی شکم و محوطه لگن قرار دارد و گلابی شکل است. مانند هر اندام دیگری از بدن، رحم نیز ممکن است به دلیل ورود باکتری، ویروس، قارچ و یا هر عامل احتمالی دیگری بیمار شود. اگر این مشکل از دغدغه‌های شما نیز هست تا پایان این مقاله از مجله سلامت کیوان همراه ما باشید تا به تمامی سوالات شما در خصوص عفونت رحم پاسخ دهیم.

عفونت رحم چیست؟

عفونت رحم یا به انگلیسی (uterine infection) به علت عفونت باکتریایی، قارچ یا ویروسی در رحم و فرج ایجاد می‌شود و ممکن است از طریق راه‌هایی مانند جراحی، زایمان، سقط جنین، دیواره رحم ناقص، رابطه جنسی و عوامل دیگری که باعث ورود باکتری به داخل رحم می‌شوند، به وجود آید و علائمی مانند درد شکم و خونریزی غیرطبیعی داشته باشد.

علت عفونت رحم

علت عفونت رحم، معمولاً به دلیل ورود باکتری‌ها به داخل رحم است؛ باکتری‌های مختلفی می‌توانند این عفونت را ایجاد کنند، اما بیشترین عامل عفونت رحم، باکتری‌هایی هستند که از واژن و یا دستگاه تناسلی وارد رحم شده و باعث التهاب و عفونت شده‌اند. این باکتری‌ها می‌توانند از طریق راه‌های مختلفی به داخل رحم وارد شوند، از جمله:

• جراحی‌هایی مانند سزارین، دی‌ال‌سی (D&C)، هیستروسکوپی و لاپاروسکوپی
• زایمان
• زایمان ناقص یا سقط جنین
• رابطه جنسی
• عدم رعایت بهداشت جنسی
• عفونت‌های مقاربتی (STIs) که به رحم منتقل شده‌اند.

در برخی از موارد، علت عفونت رحم مشخص نیست. اما با توجه به عوامل مذکور، برای پیشگیری از عفونت رحم، بهتر است از رعایت بهداشت جنسی، استفاده از محافظت‌های مناسب در هنگام رابطه جنسی، جلوگیری از سقط جنین غیرقانونی و انجام درمان درست و به موقع عفونت‌های واژن استفاده کرد. در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد. ⁽¹⁾

زایمان

شایع‌ترین علل ایجاد عفونت، زایمان یا از دست دادن بارداری است. در مقایسه با زایمان طبیعی، زایمان سزارین شرایط بهتری را برای ابتلا به عفونت داخل رحمی فراهم می‌کند؛ بنابراین بسیار مهم است که پس از زایمان، مراقبت‌های لازم به‌طور کامل و طبق دستور پزشک انجام شود.

زایمان ناقص یا سقط جنین

زایمان ناقص در واقع زمانی رخ می‌دهد که جنین در رحم به‌طور کامل خارج نشده و بخشی از مادری و پلاکنتایی باقی‌مانده است. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد عفونت‌های رحم شود چرا که باقی‌مانده قطعات، باکتری‌هایی را درون رحم نگهداشته و باعث عفونت شده‌اند.

جراحی‌

جراحی‌هایی مانند سزارین، دی‌ال‌سی (D&C)، هیستروسکوپی و لاپاروسکوپی می‌توانند علل ایجاد عفونت‌های رحم باشند. در هر جراحی، وسایلی مانند ابزار جراحی از جمله سوزن‌ها و کاترها برای ورود به داخل رحم استفاده می‌شود و این موضوع می‌تواند باعث ورود باکتری‌ها به داخل رحم شود و عفونت رحم را ایجاد کند.

در صورت عدم رعایت بهداشت در طول عمل جراحی و پس از عمل جراحی، احتمال ابتلا به عفونت رحم بیشتر می‌شود. با توجه به اینکه این جراحی‌ها به صورت مستقیم با ناحیه رحم سر و کار دارند، عفونت‌های رحم در این جراحی‌ها بسیار شایع هستند.

عفونت‌های مقاربتی (STIs)

در طول فعالیت جنسی، افراد می‌توانند بیماری‌های مقاربتی از جمله کلامیدیا و سوزاک را به همدیگر منتقل کنند. همچنین، بیماری‌های ‌STI می‌تواند باعث عفونت در آندومتر یعنی پوشش داخل رحمی شود؛ بنابراین، برای جلوگیری از عفونت رحم، انجام رابطه جنسی ایمن بسیار مهم است. در آزمایشگاه کیوان، تشخیص انواع بیماری‌های ویروسی از جمله اچ پی وی با بالاترین دقت و کیفیت قابل انجام است، برای ثبت درخواست و دریافت مشاوره رایگان روی تصویر زیر کلیک کنید.

عدم رعایت بهداشت جنسی

با عدم رعایت بهداشت جنسی، باکتری‌های معمول در واژن و دهانه رحم می‌توانند به ناحیه رحم وارد شده و اندومتریت و عفونت‌های رحم را ایجاد کنند.

علائم عفونت رحم

علائم عفونت رحم در افراد متفاوت است اما شایع‌ترین آن شامل:

• درد زیر شکم زنان
• خونریزی غیرمعمول که به طور متوسط از دوره‌های قاعدگی بیشتر است
• دوران قاعدگی نامنظم
• تب و لرز
• افزایش واکنش به درد در ناحیه رحم
• بی‌اشتهایی
• خستگی و ضعف عمومی
• ترشحات واژن بیشتر و بدبو

در برخی موارد، عفونت رحم بدون علائم و یا با علائم خفیفی همراه است. در صورت بروز هریک از علائم فوق، بهتر است به پزشک معالج مراجعه کرده و برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مورد بررسی قرار گیرید.

تشخیص عفونت رحم

تشخیص عفونت رحم، بر اساس علائم بالینی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شود. در پزشکی، برای تشخیص عفونت رحم از دو روش اصلی استفاده می‌شود.

معاینه فیزیکی

در این مرحله، پزشک با بررسی علائم بالینی و انجام معاینات زیر، تلاش می‌کند تا عفونت رحم را تشخیص دهد:

• معاینه لگن و ناحیه رحم
• جمع‌آوری نمونه از ترشحات واژن و رحم برای بررسی آزمایشگاهی
• سونوگرافی معمولاً به منظور بررسی وضعیت رحم و تشخیص نوع عفونت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آزمایشگاهی

برای تشخیص آزمایشگاهی عفونت رحم، پزشک می‌تواند از طریق بررسی نمونه‌هایی از ترشحات واژن و رحم، باکتری‌های مسبب عفونت را شناسایی کند. این آزمایش‌ها شامل:

• کشت باکتری: در این آزمایش، یک نمونه از ترشحات واژن و یا رحم به لابراتوار ارسال می‌شود تا باکتری‌های مسبب عفونت شناسایی شوند.
• آزمایش PCR: در این آزمایش، با استفاده از تکنیک PCR، باکتری‌های مسبب عفونت شناسایی می‌شوند.
• آزمایش‌های خون: در برخی موارد، برای تشخیص عفونت رحم، از آزمایش خون نیز انجام می‌شود.

عوارض عفونت رحم

عفونت رحم می‌تواند عوارض جدی و گاهاً خطرناکی داشته باشد. برخی از عوارض عفونت رحم عبارتند از:

1. عفونت خون: اگر عفونت رحم درمان نشود، ممکن است باعث عفونت خون شود که خطرناک است و در برخی موارد ممکن است منجر به مرگ شود.
2. نارسایی ازدیادی: اگر عفونت رحم در دوران بارداری ایجاد شود، ممکن است باعث نارسایی ازدیادی شود و منجر به سقط جنین یا نارسایی ازدیادی شود.
3. عفونت مجاری ادراری: عفونت رحم ممکن است باعث عفونت مجاری ادراری شود.
4. عفونت تنفسی: در صورت گسترش و عدم درمان عفونت رحم، ممکن است باعث عفونت تنفسی شود.

به طور کلی، عفونت رحم می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی را به همراه داشته باشد که نیاز به درمان سریع دارد تا از عوارض جانبی جدی‌تری جلوگیری شود.

پیشگیری از عفونت رحم

برای پیشگیری از عفونت رحم، می‌توانید از اقداماتی مانند مراقبت از بهداشت شخصی، رعایت بهداشت جنسی، و انجام درمان مناسب عفونت‌های واژن استفاده کنید. در ادامه به برخی از روش‌های پیشگیری از عفونت رحم اشاره می‌کنم:

• شستشوی منظم واژن: برای انجام این کار، بهتر است از صابون‌های خنثی و آب گرم استفاده کنید و از استفاده ابزارهایی مانند شیرآلات و اسفنج در شستشوی واژن خودداری کنید. ضمنا توجه کنید که سطح داخلی واژن نیاز به شسته شدن مداوم ندارد و اینکار منجر به ایجاد عفونت واژن خواهد شد.
• استفاده از لباس‌های مناسب: لباس‌های تنگ و نازک، می‌توانند باعث ایجاد رطوبت و گرم شدن منطقه واژن شوند و باعث رشد باکتری‌ها شوند، لذا بهتر است از لباس‌های مرطوب کننده و مناسب استفاده کنید.
• استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی: استفاده از کاندوم، می‌تواند از انتقال باکتری‌ها به داخل واژن و رحم جلوگیری کند.
• شستشوی منظم قبل و بعد از رابطه جنسی: برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های واژن، بهتر است قبل و بعد از رابطه جنسی، ناحیه تناسلی خود را شستشو دهید.

به طور کلی، رعایت بهداشت شخصی و بهداشت جنسی، و انجام درمان مناسب عفونت‌های واژن، می‌تواند به پیشگیری از عفونت رحم کمک کند.

درمان عفونت رحم

درمان عفونت رحم بستگی به نوع و شدت عفونت دارد و در صورتی که عفونت باکتریایی باشد، معمولاً با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود. اما در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان بیشتری باشد. در ادامه، برخی از روش‌های درمان عفونت رحم را ذکر می‌کنیم:

• مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورتی که عفونت باکتریایی باشد، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند درمان موثری باشد.
• تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها به داخل رحم: در برخی موارد، ممکن است نیاز به تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها به داخل رحم باشد.
• استفاده از مسکن‌ها: در صورتی که درد و علائم دیگری نیز وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به استفاده از مسکن‌ها باشد.
• استراحت در منزل: در طول درمان، باید به بدن فرصت داده شود تا به طور کامل بهبود یابد. بنابراین، استراحت استراحت کافی و آرامش بخشیدن به بدن می‌تواند در درمان مؤثر باشد.
• جراحی: در مواردی که عفونت شدید باشد و به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در این صورت، بخش‌های آلوده از رحم و اندومتریوم برداشته می‌شوند.

به طور کلی، برای درمان عفونت رحم باید بهترین روش درمانی برای هر فرد در نظر گرفته شود که بستگی به نوع و شدت عفونت و وضعیت سلامتی فرد دارد.

جلوگیری از تشدید عفونت رحم

افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند، باید از پزشک خود در مورد علائم و نشانه‌های خاصی که باید مراقب آن‌ها باشند، اطلاعات لازم را دریافت کنند. بیشترین خطر ابتلا، برای افرادی است که به تازگی زایمان کرده‌اند یا اخیراً عمل لگن یا تحت معاینه و جراحی‌های لگنی قرار گرفته‌اند.

برای کمک به پیشگیری از عفونت در شرایطی که فرد در معرض خطر ابتلا به این عارضه است، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک برای عفونت رحم تجویز کند. به‌عنوان مثال، زمانی که بیمار تحت یک عمل لگن برنامه‌ریزی‌شده یا جراحی قرار می‌گیرد، پزشک ممکن است برای کمک به پیشگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک را تجویز کند.

به‌علاوه، پزشک همچنین ممکن است آنتی‌بیوتیک‌ها را قبل یا بلافاصله بعد از عمل برای بیمار خود تجویز کند. همچنین، حفظ سلامت جنسی افراد، بسیار مهم است زیرا بیماری‌های مقاربتی نیز می‌توانند باعث ایجاد عفونت شوند. همچنین یکی از عواملی که می‌تواند به تشخیص و درمان زود هنگام عفونت داخل رحم کمک کند شامل شرکت در غربالگری‌های منظم برای بیماری‌های مقاربتی و استفاده مداوم از ابزار مناسب پیشگیری از بارداری مانند کاندوم است.

جمع‌بندی

عفونت رحم یا التهاب رحم، وضعیتی است که در آن باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها وارد رحم می‌شوند و باعث التهاب رحم می‌شوند. این التهاب می‌تواند در مراحل مختلف زندگی زن، از جمله بعد از زایمان، کورتاژ و سایر عمل‌های جراحی، عفونت‌های تناسلی و یا بدون علت قطعی ایجاد شود.

علائم عفونت رحم شامل تب، درد شکم، خونریزی و تغییر در دفع لکه‌های قهوه‌ای پس از زایمان یا بعد از برخی عمل‌های جراحی رحم می‌شود. درمان عفونت رحم شامل مصرف داروهای ضد باکتری و در برخی موارد، نیاز به بستری در بیمارستان است. در صورت عدم درمان، عفونت رحم می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی را به همراه داشته باشد، بنابراین در صورت بروز علائم عفونت رحم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.