علائم سرطان مقعد چیست؟ علت و درمان فوری سرطان مقعد

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

سرطان مقعد (Anal Cancer) سرطانی است که در کانال مقعد به وجود می‌آید. کانال مقعد یک لوله کوتاه است که از طریق آن مدفوع خارج می‌شود. سرطان مقعد نشانه‌ها و علائمی دارد که در این مقاله از مجله سلامت کیوان مرور می‌کنیم. سپس به سراغ روش‌های درمانی آن می‎رویم.

علائم سرطان مقعد

• خونریزی از مقعد یا راست روده
• خارش و سوزش مقعد
• خارش و سوزش در مقعد
• وجود توده در کانال مقعد

نشانه‌های آمده در لیست بالا همیشه به دلیل بروز سرطان مقعد نیست. شقاق، بواسیر و فیستول مقعدی نیز این چنین علائمی دارند. بواسیر نوعی بیماری مقعدی است که به دلیل فشار بیش از حد در عروق مقعد به وجود می‌آید. شقاق نیز یک عارضه و زخم مقعدی است و به دلیل فشار زیاد در آن ناحیه به وجود می‌آید. هر دو عارضه با خود خارش، سوزش، درد به همراه می‌آورد و علت خونریزی مقعدی است.

علت سرطان مقعد

سرطان غالباً به علت رشد سریع سلول‌های بدنی و از بین نرفتن آن‌هاست. در شرایطی که بدن در سلامت است سلول‌ها به سرعت تولید می‌شوند و به سرعت از بین می‌روند. تجمع سلول‌های غیرعادی در بدن توده یا تومور به وجود می‌آورد و پس از مدتی، در تمام بدن پخش می‌شود. اما احتمال پخش شدن یا متاستاژ سرطان مقعد کم وجود دارد. علت سرطان مقعد⁽¹⁾ عفونتی است که از طریق ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV به وجود می‌آید. ویروس HPV اغلب از طریق روابط جنسی منتقل می‌شود و شایع‌ترین دلیل ابتلا به سرطان مقعد است.

عوامل خطرساز سرطان مقعد

عواملی که احتمال بروز این سرطان را بیشتر می‌کنند در ادامه می‌خوانید.

• رابطه جنسی مقعدی: افرادی که رابطه مقعدی مفعول دارند و نکات بهداشتی روابط جنسی را رعایت نمی‌کنند.

• استعمال دخانیات: استفاده از دخانیات و سیگار احتمال ابتلا به سرطان را بیشتر می‌کند.

• سن بالا: تعداد افراد بالای 50 سال که به سرطان مقعد دچار می‌شوند بیشتر از افراد جوان‌تر هستند.

• تعداد شرکای جنسی بالا: تعداد شرکای جنسی زیاد و داشتن روابط جنسی ناایمن احتمال انتقال ویروس اچ پی وی را بالا می‌برد و در نتیجه فرد را بیشتر در معرض سرطان مقعد قرار می‌دهد.

• سابقه بیماری: افرادی که به سرطان دهانه رحم، سرطان رحم یا سرطان واژن مبتلا شده‌اند به احتمال بیشتری به این بیماری دچار می‌شوند.

• سرکوب سیستم بدنی از طریق دارو: استفاده از داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند، مانند داروهایی که بیماران پیوند اعضا استفاده می‌کنند. ابتلا به بیماری ایدز نیز سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند.

بیشتر بخوانید:

• تنگی مقعد چیست؟ معرفی 5 درمان اثربخش تنگی مقعد
• انواع سرطان
• تشخیص و درمان زگیل مقعد در مردان و زنان
• شیاف آنتی هموروئید؛ روش سریع درمان بواسیر، شقاق و فیستول مقعد
• همه چیز درباره یبوست؛ علت و درمان فوری یبوست!

پیشگیری از سرطان مقعد

با توجه به عواملی که احتمال ابتلا به سرطان مقعد را بالا می‌برند انجام راهکارهای زیر می‌تواند شما را از این بیماری دورتر نگه دارد.

• دوری از دخانیات: ترک کردن سیگار یا به سمت دخانیات نرفتن، بدن را در وضعیت بهتری قرار می‌دهد.

• تزریق واکسن HPV: از آنجایی که ویروس اچ پی وی عامل اصلی ابتلا به سرطان مقعد است، تزریق واکسن گارداسیل به عنوان یکی از راه‌های اصلی جلوگیری از ابتلا به این ویروس و سرطان مقعد به حساب می‌آيد.

• رابطه جنسی ایمن: استفاده از کاندوم در هر نوع رابطه جنسی و اطمینان از سلامت شریک جنسی باعث می‌شود احتمال انتقال ویروس HPV و HIV به شما کمتر شود.

تشخیص سرطان مقعد

آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص سرطان مقعد وجود دارد:

• بررسی بصری کانال مقعد و راست روده: با استفاده از یک لوله کوتاه و نورانی به نام آنوسکوپ، وضعیت کانال مقعد و رکتوم توسط پزشک بررسی می‌شود.

• بررسی کانال مقعدی و راست رودی: پزشک با استفاده از انگشت چرب شده وضعیت راست روده را از جهت وجود ضایعات غیرعادی معاینه می‌کند.

• نمونه برداری: در صورت مشاهده زائده‌های غیرطبیعی، مرحله بعد نمونه‌برداری از بافت غیرعادی است. سپس این نمونه‌ها را در آزمایشگاه بررسی می‌کند تا سرطانی بودن یا نبودن آن مشخص شود.

• سونوگرافی: از طریق سونوگرافی تصاویر موج صدا از مقعد گرفته می‌شود تا موارد غیرطبیعی را گزارش کند. سونوگرافی از درون مقعد با استفاده از دستگاهی مانند دماسنج به نام پروب انجام می‌شود.

میزان وخامت و گسترش سرطان مقعد نیز از روش‌هایی که در ادامه می‌آید، مشخص می‌شود:

• سی تی اسکن
• ام آر آی
• پت اسکن

با استفاده از روش‌های بالا شدت سرطان را که از مرحله 0 تا 4 دارد، گزارش می‌کنند. کمترین شدت آن که مرحله صفر است سرطان تنها به ناحیه مقعد محدود می‌شود. بیشترین حد آن نیز مرحله چهارم است که سرطان به میزان زیادی در بدن گسترش پیدا کرده است.  

بیشتر بخوانید:

• روش تشخیص ویروس HPV
• درمان زگیل تناسلی (HPV) چیست؟ بهترین درمان خانگی زگیل
• تاثیر HPV بر رابطه جنسی و ازدواج؛ آیا می‌توان با HPV رابطه جنسی داشت؟
• مراکز نمونه برداری HPV در تهران؛ تست HPV در تهران

درمان سرطان مقعد

سرطان مقعد درمان‌های مختلفی دارد⁽²⁾. اینکه کدام روش درمانی برای سرطان فرد بهترین مورد است بستگی به میزان پیشرفت بیماری و صلاحدید پزشک مربوطه دارد. ممکن است از ترکیب روش‌های زیر یا تنها یکی از آن‌ها استفاده شود.

شیمی‌درمانی

شیمی درمانی روشی است که داروهای لازم را به بیمار تزریق می‌کنند یا به صورت قرص تجویز می‌شوند. این داروها با سلول‌های سرطانی مبارزه می‌کنند. از عوارض آن آسیب به دستگاه گوارش، فولیکول مو و احساس تهوع است.

پرتودرمانی

در این روش پرتوهای پرقدرت اشعه ایکس و پروتون به قسمتی از بدن هدایت می‌شوند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. این پرتوها ممکن است به دیگر نقاط بدن که نزدیک نقطه هدف است نیز آسیب برساند. از عوارض آن قرمزی پوست، زخم مقعد و کوچک یا سخت شدن کانال مقعدی است. شیمی‌درمانی و پرتو درمانی به صورت ترکیبی نیز اعمال می‌شود. پزشک با توجه به شرایط بیمار برنامه درمانی را می‌چیند. ترکیب این دو روش عملکرد درمان را دو چندان می‌کند، هرچند با عوارضی همراه است.

عمل جراحی

حمل جراحی برای از بین بردن و برداشتن سرطان و تومور مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراحی در دو مرحله ممکن است انجام گیرد.

• جراحی در مراحل اولیه برای از بین بردن تومورهای مقعد
• جراحی زمانی که سرطان به دیگر روش‌های پاسخ نمی‌دهد: در شرایطی که استفاده از پرتو درمانی و شیمی‌درمانی باعث از بین رفتن تومورها نشود با کمک جراحی گسترده پزشک کانال مقعدی، راست روده و بخشی از روده بزرگ برداشته می‌شود. این جراحی به نام ابدومینوپرینئال یا جراحی ای‌پی (AP) شناخته می‌شود. سپس باقی‌مانده روده بزرگ به شکاف شکم وصل می‌شود تا مواد زائد از بدن خارج و به یک کیسه کولوستومی وارد شود.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یا ایمنی‌درمانی روشی که از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌شود. سلول‌های سرطانی به دلیل پروتئینی که تولید می‌کنند از طریق سلول‌های سیستم ایمنی به عنوان یک تهدید شناخته نمی‌شوند و در نتیجه با آن‌ها مبارزه نمی‌کنند. ایمنی درمانی برای افرادی که سرطان مقعد آنان پیشرفته است به کار می‌رود.

سخن آخر

• سرطان مقعد اغلب به دلیل ابتلا به ویروس اچ‌پی‌وی بروز پیدا می‌کند.
• واکسن گارداسیل، دوری از دخانیات و روابط جنسی ایمن از روش‌های پیشگیری از این سرطان است.
• معاینه با دست، معاینه بصری، سونوگرافی و نمونه‌برداری از روش‌های تشخیص سرطان مقعد هستند.
• پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، جراحی و ایمونوتراپی از روش‌های درمانی برای این بیماری است.