سرطان تخمدان چیست؟ علائم و 4 روش درمان سرطان تخمدان

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

سرطان تخمدان یا به انگلیسی (ovarian cancer) در واقع رشد بی‌رویه سلول‌هایی است که در تخمدان‌ها صورت می‌گیرد. سرطان تخمدان می‌تواند رشد کند، بسیار بزرگ شود و قبل از ایجاد علائم، در سراسر شکم پخش شود. اما سرطان تخمدان چه علائمی دارد؟ راه‌های درمان این سرطان چیست؟ آیا این سرطان خطرناک است؟

تا انتهای این مقاله مجله سلامت کیوان با ما همراه باشید تا به سوالات شما درباره این بیماری پاسخ دهیم.

سرطان تخمدان چیست؟

دستگاه تناسلی زنان شامل دو تخمدان است که در دو طرف رحم قرار دارند. تخمدان‌ها مسئولیت تولید تخمک و هورمون‌های استروژن و پروژسترون را بر عهده دارند.

به طور کلی، سرطان نیز زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های بدن بیمار شروع به رشد غیرطبیعی می‌کنند. این نکته می‌تواند در هر ناحیه‌ای از بدن اتفاق بیفتد. هنگامی که این رشد غیرطبیعی در تخمدان‌ها اتفاق می‌افتد، فرد به سرطان تخمدان مبتلا شده است.

علت بروز سرطان تخمدان چیست؟

هنوز هم به طور قطع، علت سرطان تخمدان مشخص نیست. با این حال، در صورت داشتن موارد زیر احتمال خطر ابتلا به این بیماری در فرد بیشتر می‌شود:

• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان
• نداشتن تجربه بارداری
• ابتلا به بیماری اندومتریوز
• ابتلا به سرطان سینه، سرطان رحم یا سرطان کولورکتال
• افزایش سن
• سندروم لینچ
• مصرف قرص‌های ضد بارداری

همانطور که گفته شد، اگر دیگر اعضای خانواده به سرطان تخمدان مبتلا بوده‌ یا فرد جهش ژنتیکی (BRCA1) یا (BRCA2) را به ارث برده باشد، در خطر بیشتری قرار می‌گیرد. یکی دیگر از عوامل خطر به وجود آمدن این سرطان، سندرم لینچ است که می‌تواند، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را نیز افزایش دهد. سندرم لینچ با بسیاری از دیگر انواع سرطان از جمله سرطان تخمدان مرتبط است.

بیشتر بخوانید:

• علت درد زیر شکم مردان چیست؟ + درمان درد زیر شکم آقایان
• علت درد زیر شکم زنان چیست؟ آیا درد زیر شکم زنان خطرناک است؟
• سرطان مثانه چیست؟ علائم و بهترین درمان سرطان مثانه
• درمان و علائم سرطان دهانه رحم

علائم سرطان تخمدان چیست؟

سرطان تخمدان می‌تواند رشد کند، بسیار بزرگ شود و قبل از ایجاد علائم در سراسر شکم پخش شود. این موضوع می‌تواند تشخیص زودهنگام را دشوار کند. علائم سرطان تخمدان⁽¹⁾ که عموم مبتلایان تجربه می‌کنند عبارتند از:

• داشتن درد و ناراحتی شکم و لگن
• نفخ کردن
• ایجاد تغییراتی در عادات غذایی
  • فرد زود سیر یا بی‌اشتها می‌شود.
  • نفخ و آروغ، گاهی اوقات حتی درد معده را تجربه می‌کند.
• خونریزی غیرطبیعی واژن یا ترشحات واژن
  • مخصوصاً اگر خونریزی خارج از دوره قاعدگی معمولی بیمار یا بعد از یائسگی او اتفاق بیفتد.
  • اغلب تغییرات در روده مانند اسهال و یبوست به عنوان علائم سرطان تخمدان هستند.
• احساس هر گونه توده غیرعادی یا افزایش اندازه شکم
• تکرر یا فوریت ادرار

بیشتر بخوانید:

• علت و درمان تنگی واژن و عدم دخول چیست؟
• آمپول ضد بارداری چیست و چگونه عمل می‌کند؟
• لکه بینی چیست؟ چه عواملی باعث لکه بینی می‌شوند؟
• علت و درمان خونریزی رحم چیست؟ خونریزی غیرطبیعی بعد از پریود
• چیکار کنم پریود بشم؟ سریع ترین روش باز شدن قاعدگی
• بی بی چک چیست؟ بهترین زمان استفاده از بیبی چک
• علت سوزش ادرار چیست؟ تشخیص و درمان فوری سوزش ادرار

روش‌های تشخیص سرطان تخمدان

در ادامه به توضیح درباره روش‌های تشخیص سرطان تخمدان می‌پردازیم.

تست‌های غربالگری

برای بسیاری از انواع سرطان، آزمایش‌های غربالگری وجود دارد که پیش سرطان یا سرطان را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهند. پاپ اسمیر، ماموگرافی و کولونوسکوپی نمونه‌هایی از تست‌های غربالگری هستند که، بسیاری از افراد با آن آشنا هستند. متأسفانه هیچ آزمایش غربالگری برای سرطان تخمدان وجود ندارد.

معاینه فیزیکی

انجام آزمایش، معمولاً پس از بروز علائم انجام می‌شود. مهم است که فرد بدن خود را بشناسد و هنگامی که متوجه موردی غیرعادی شد، با پزشک خود تماس بگیرد. از آنجایی که علائم سرطان تخمدان متفاوت است، علائم پایدار بیش از دو تا سه هفته مهم است که با بررسی آن توسط پزشک به تعیین روش درمانی کمک می‌کند.

پزشک برای تشخیص ممکن است از معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگن و همچنین پرسیدن سولاتی از بیمار، استفاده کند. این معاینه برای بررسی هر گونه رشد غیرطبیعی یا بزرگ شدن اندام در لگن استفاده می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات بیشتری به پزشک بدهند و برای انتخاب بهترین راه برای درمان موثر باشند.

معاینه و سونوگرافی لکن

سونوگرافی لگن یک آزمایش تصویربرداری است که، از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندام‌های درون لگن استفاده می‌کند. این آزمایش معمولاً با چندین آزمایش دیگر انجام می‌شود که تشخیص را تأیید می‌کند. سایر آزمایش‌های تصویربرداری که می‌توانند به تشخیص سرطان تخمدان کمک کنند شامل موارد زیر هستند:

• (MRI)
• سی‌تی اسکن
• اسکن (PET)
• اشعه ایکس قفسه سینه

آزمایش خون

آزمایش خون برای بررسی میزان ماده‌ای به نام (CA-125) است. سطوح بالای (CA-125) در خون می‌تواند نشانه سرطان تخمدان باشد. با این حال، سطوح (CA-125) می‌تواند طبیعی باشد، حتی این ماده می‌تواند در صورت وجود سرطان و در بسیاری از شرایط که سرطانی نیستند، بالاتر باشد. به همین دلیل، آزمایش خون با سایر آزمایش‌ها برای تشخیص سرطان تخمدان استفاده می‌شود.

ارزیابی جراحی

سرطان تخمدان را می‌توان در طی یک عمل جراحی تشخیص داد. سرطان تخمدان نیز مانند سایر سرطان‌ها، معمولاً با جراحی و شیمی‌ درمانی درمان می‌شود.

لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی نوعی جراحی است که در آن یک دوربین نازک (لاپاراسکوپ) از طریق یک برش کوچک در شکم قرار می‌گیرد. پزشک می‌تواند سرطان را ارزیابی کند، مرحله‌ سرطان را مشخص کرده و در برخی شرایط، تومورهای تخمدان را حذف کند.

همچنین شما می‌توانید در خصوص سایر آزمایشات چکاپ زنان بیشتر بخوانید: چکاپ زنان در منزل؛ لیست آزمایشات چکاپ کامل زنان

مراحل مختلف سرطان تخمدان

سرطان تخمدان چهار مرحله دارد که در ادامه آنها را توضیح خواهیم داد.

مرحله اول

این مرحله به سه مرحله فرعی مرحله (A)، مرحله (B) و مرحله (C) تقسیم می‌شود. در مرحله (A)، سرطان فقط در یک تخمدان یا لوله‌های فالوپ قرار دارد. مرحله (B) هر دو تخمدان یا لوله‌های فالوپ به سرطان دچار شده‌اند. در مرحله (C)، سرطان علاوه بر هر دو تخمدان یا لوله‌های فالوپ، در خارج از تخمدان نیز دیده می‌شود. قسمت بیرونی تخمدان یا حفره صفاقی نیز در این مرحله به سرطان تخمدان مبتلا می‌شود.

مرحله دوم

مرحله دوم نیز به چند مرحله اضافی تقسیم می‌شود. در مرحله (A)، سرطان تنها در تخمدان نیست، بلکه در رحم نیز گسترش یافته است. در مرحله (B)، سرطان به حفره صفاقی نیز گسترش یافته است.

مرحله سوم

این مرحله شامل سه مرحله فرعی است. در مرحله (A)، سرطان از طریق غدد لنفاوی به خارج از حفره صفاق گسترش یافته است. در مرحله (B)، اندازه تومور حدود 2 سانتی‌متر است و به خارج از فضای حفره صفاقی گسترش یافته است. در مرحله (C)، سرطان به خارج از ناحیه لگن منتقل شده و اندازه آن بزرگ‌تر و بیش از 2 سانتی‌متر است. در این مرحله اندام‌های دیگر مانند کبد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

مرحله چهارم

سرطان تخمدان در مرحله چهارم در شدیدترین حالت خود قرار دارد. در این مرحله سرطان در سراسر بدن پخش می‌شود. در مرحله (A)، در نزدیکی ریه‌ها و در مرحله (B)، سرطان در غدد لنفاوی کشاله ران گسترش می‌یابد.

درمان سرطان تخمدان

درمان انواع سرطان بیشتر شبیه به هم هستند و با روش‌های یکسانی انجام می‌شوند؛ همچنین درمان سرطان تخمدان بر اساس مرحله‌ای که بیمار در آن قرار دارد و میزان گسترش توده سرطانی در بدن متفاوت خواهد بود.

عمل جراحی

پزشک احتمالاً با توجه به تصمیم برای برداشتن تومورها عمل جراحی را انتخاب کند.

شیمی درمانی

یک تیم پزشکی داروهای خاصی را وارد رگ‌های بیمار می‌کند، یا بیمار قرص‌هایی را مصرف می‌کند تا توده‌های سرطانی به واسطه آن کوچک شوند.

پرتو درمانی

هنگامی که این بیماری به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد، اشعه ایکس با انرژی بالا سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد و تومورها را کوچک می‌کند. در مواردی که سرطان تخمدان گسترش نیافته، پرتو درمانی به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مراقبت تسکینی

 این مراقبت پزشکی است که نه تنها بر بیماری، بلکه بر کیفیت زندگی، مدیریت درد و استرس بیمار تمرکز دارد. این نوع از روش درمان شامل مسائل روحی، عاطفی و همچنین مسائل جسمی بیمار می‌شود. مراقبت تسکینی برای هر کسی که یک بیماری جدی از جمله سرطان دارد، صرف نظر از مرحله آن کاربردی است.

جمع‌بندی

• سرطان تخمدان در واقع رشد بی‌رویه سلول‌هایی است که در تخمدان‌ها صورت می‌گیرد.
• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان، ابتلا به بیماری اندومتریوز، ابتلا به سرطان سینه، رحم یا کولورکتال، افزایش سن و مصرف داروهای استروژن در ابتلا به سرطان تخمدان مؤثر هستند.
• پزشک برای تشخیص آن از معاینه فیزیکی، معاینه لگن، سی‌تی اسکن، (MRI)، لاپراسکوپی، جراحی و آزمایش خون استفاده می‌کند.
• جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمان و مراقبت تسکینی برای درمان آن کاربرد دارند.