خشکی واژن چیست؟ درمان خشکی واژن چگونه انجام می شود؟

زمان مطالعه این مطلب: 5 دقیقه

خشکی واژن یا به انگلیسی vaginal dryness یکی از انواع بیماری‌های دردناک میان خانم‌هاست که زندگی آنها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به نحوی که راه رفتن، نشستن و ورزش کردن هم به خاطر خشک بودن واژن بسیار مشکل خواهند شد. اما خشکی واژن چه علائمی دارد و راه‌های درمان آن کدام هستند؟ در این مقاله از مجله سلامت کیوان، به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.

خشکی واژن چیست؟

به طور معمول، دیواره‌های واژن با لایه‌ای نازک از مایع شفاف نرم می‌شوند. در این شرایط هورمون استروژن به حفظ آن مایع کمک می‌کند و پوشش واژن را سالم، ضخیم و الاستیک نگه می‌دارد. بنابراین کاهش سطح استروژن میزان رطوبت موجود را کاهش می‌دهد. این موضوع می‌تواند در هر سنی به دلایل مختلفی رخ دهد.

خشکی واژن ممکن است در ابتدا یک مشکل جزئی به نظر برسد، اما کمبود رطوبت واژن می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی جنسی خانم‌ها مخصوصاً کسانی که در دوره یائسگی قرار دارند، داشته باشد. در این شرایط فرد در کارهایی مانند حرکت کردن، نشستن، ادرار کردن و مقاربت جنسی با مشکل مواجه می‌شود.

شاید بپرسید که این بیماری چقدر شایع است؟ در پاسخ نیز می‌توانیم بگوییم که حدود 17 درصد از افراد 18 تا 50 ساله مشکل خشکی واژن را در حین رابطه جنسی و یا حتی قبل از شروع یائسگی تجربه می‌کنند. اما بیش از 50 درصد خانم‌ها خشکی واژن را پس از یائسگی تجربه می‌کنند.

علت خشکی واژن چیست؟

در بسیاری از موارد، خشکی واژن زمانی اتفاق می‌افتد که سطح استروژن کاهش یافته است. این موضوع به طور طبیعی با افزایش سن یا در دوران یائسگی رخ می‌دهد. هنگامی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، پوست و بافت‌های فرج و واژن نازک‌تر و انعطاف‌پذیرتر و احتمالاً خشک می‌شوند. برخی از مشکلات و بیماری‌ها یا مرحله درمان آن بیماری‌ها باعث خشکی واژن می‌شوند. خشکی واژن می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد⁽¹⁾:

• شرایط اندام تناسلی زن در زمان زایمان و شیردهی
• مصرف قرص‌های ضدبارداری یا هر نوع کنترل هورمونی
• مراحل مختلف درمان انواع سرطان‌ از جمله شیمی‌ درمانی و هورمون درمانی
• دیابت
• مصرف داروها، از جمله داروهای ضداستروژن (برای درمان فیبروم رحم یا آندومتریوز)، برخی داروهای ضد افسردگی و آنتی‌هیستامین‌ها (درمان خارش چشم و آبریزش بینی)
• برداشتن تخمدان‌ها (اووفورکتومی)
• بیماری سندرم شوگرن (یک اختلال خود ایمنی که می‌تواند باعث خشکی تمام بدن شود)
• عدم تحریک جنسی
• استفاده از صابون‌های معطر، اسپری‌ها و شستشوی اطراف یا داخل واژن

بیشتر بخوانید:

• علت و درمان تنگی واژن و عدم دخول چیست؟
• واژینیسم، واژینیسموس یا دخول دردناک چیست؟ + درمان فوری
• سرطان واژن چیست و چه علائمی دارد؟
• قاعدگی؛ هر آن چیزی که باید درباره پریود بدانیم
• علت خونریزی واژن و درمان آن چیست؟

علائم خشکی واژن چیست؟

خشکی واژن نیز با علائمی همراه است که بیمار را از نامعمول بودن شرایط جسمانی آگاه می‌کند. این بیماری باعث بروز ناراحتی و درد در ناحیه واژن، به خصوص هنگام رابطه جنسی می‌شود. علاوه بر ناراحتی و درد، علائم دیگری دارد که عبارتند از:

• سوزش و خارش
• خونریزی بعد از رابطه جنسی به دلیل باز شدن بافت دیواره واژن
• درد در فرج بیمار
• عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری، به خصوص عفونت‌های مخمری
• احساس نیاز بیشتر به دفع ادرار
• عدم تمایل به رابطه جنسی
• رطوبت کمتر در واژن همراه با رطوبت کمتر در ناحیه فرج
• حس کردن درد و سوزش هنگام پوشیدن لباس زیر یا انجام فعالیت‌های عادی مانند راه رفتن یا نشستن

تشخیص خشکی واژن چگونه است؟

پزشک معالج خشکی واژن را بر اساس سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهد. او برای یافتن علت، درباره علائم و داروهای مصرفی می‌پرسد. دو تست زیر هم برای تشخیص، بسیار اهمیت دارند.

• معاینه لگن برای مشاهده داخل واژنی که ممکن است نازک، خشک و قرمز باشد.
• آزمایش خون برای تعیین اینکه آیا سطح هورمون یا وضعیت سلامتی باعث خشکی واژن می‌شود یا خیر.

این در حالی است که احتمالاً پزشک نمونه‌ای از ترشحات واژن را برای بررسی سایر علل یا علائم عفونت آزمایش کند.

مطالب مرتبط:

• عفونت قارچی واژن چیست و چگونه درمان می‌شود؟
• علت سوزش واژن چیست و چگونه درمان می‌شود؟
• لابیا چیست؟ جراحی لابیا پلاستی چگونه انجام می شود؟
• علت بوی بد واژن + جلوگیری و بهترین درمان بوی بد واژن
• 8 روش افزایش میل جنسی زنان و مردان؛ تقویت میل جنسی در خانه

درمان خشکی واژن

درمان خشکی واژن به طرق مختلفی صورت می‌گیرد که در ادامه به شرح آنها خواهیم پرداخت.

دارو درمانی

رایج‌ترین روش درمانی برای خشکی واژن، استروژن درمانی موضعی است. به دلیل اینکه میزان استروژن پایین‌تر از حد معمول است. این داروها با تشخیص پزشک جایگزین هورمون‌هایی می‌شوند که، بدن بیمار دیگر نمی‌سازد و به تسکین علائم خشکی واژن کمک می‌کنند.

حلقه (استرینگ)

بیمار یا پزشک خود حلقه‌ای نرم و انعطاف‌پذیر را وارد واژن می‌کند. این حلقه در جایی قرار داده می‌شود که جریان ثابتی از استروژن را مستقیماً به بافت‌ها آزاد می‌کند. حلقه باید هر 3 ماه یک‌بار تعویض شود.

قرص (Vagifem)

بیمار با تجویز پزشک، از اپلیکاتور یکبار مصرف برای قرار دادن یک قرص در روز یک بار در دو هفته اول درمان در واژن خود استفاده می‌کند. سپس آن را دو بار در هفته انجام می‌دهد تا زمانی که دیگر به آن نیاز نداشته باشد.

کرم (Estrace، Premarin)

بیمار برای وارد کردن کرم به واژن از یک اپلیکاتور استفاده می‌کند. او معمولاً کرم را روزانه به مدت 1 تا 2 هفته استفاده می‌کند، سپس مقدار مصرف آن را طبق دستور پزشک به 1 تا 3 بار در هفته کاهش می‌دهد.

نکات مهم در درمان خشکی ناحیه واژن

نکته مهمی که درباره مصرف کرم‌ها و قرص‌ها باید در نظر داشته باشید این است که این داروها مستقیماً با استفاده از یک اپلیکاتور در واژن قرار می‌گیرند. بیشتر آنها برای استفاده روزانه تجویز می‌شوند و مصرف آنها تا زمانی ادامه دارد که فرد تسکین پیدا کند. سپس در صورت نیاز می‌توان مصرف را کاهش داد و به صورت هفتگی از آن استفاده کرد. این در حالی است که حلقه‌های حاوی استروژن حداکثر تا 3 ماه در واژن قرار می‌گیرند و سپس جایگزین می‌شوند.

علاوه بر موارد فوق، قرص اسپمیفن و شیاف واژینال دهیدرواپی آندروسترون نیز توسط اغلب پزشکان توصیه می‌شوند. این دو دارو باعث کاهش درد هنگام رابطه جنسی مخصوصاً در دوران یائسگی کمک می‌کنند.

جمع‌بندی

• خشکی واژن یکی از انواع بیماری‌های دردناک و نادر است که زندگی بیماران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. امور روزانه مانند راه رفتن، نشستن و ورزش کردن بیماران به خاطر خشکی واژن بسیار دردناک خواهند بود.
• 17 درصد از افراد 18 تا 50 ساله مشکلات خشکی واژن را در حین رابطه جنسی، حتی قبل از شروع یائسگی تجربه می‌کنند.
• شرایط واژن هنگام زایمان و شیردهی، سرطان، مصرف داروها، دیابت و مصرف داروهای مختلف در بروز خشکی واژن و شدت گرفتن علائم آن اثر قابل توجهی دارند.
• علائم خشکی ناحیه واژن عموماً خارش، سوزش، خونریزی هنگام مقاربت جنسی، بی‌علاقگی به روابط جنسی هستند.
• درمان آن با مصرف داروها و همچنین قرار دادن حلقه، قرص و کرم یا مرطوب‌کننده درون واژن انجام می‌شود.

مطالب مرتبط:

• چیکار کنم پریود بشم؟ سریع ترین روش باز شدن قاعدگی
• وستیبولار پاپیلوماتوز یا ناهنجاری پرزهای واژن چیست؟
• چکاپ زنان در منزل؛ لیست آزمایشات چکاپ کامل زنان